Yüksek cari açık ve yetersiz yabancı sermaye girişleri nedeniyle rezervi giderek azalan Merkez Bankası (TCMB), döviz talebini kısmaya dönük önlemleri artırırken, döviz kurlarında makas bugün de açılmaya devam etti.
Geçtiğimiz hafta, bankalar arası döviz kuru ile Kapalıçarşı arasındaki makasın açıldığı görülürken bankaların alış-satış makasları da mevcut kurun çok üzerinde fiyatlandı.
Bankalar arası dolar/TL kuru, haftaya yatay seyirle başlamasının ardından 19,40 seviyelerinden işlem görürken Kapalıçarşı’da 20,37 alış ve 20,51 satış fiyatıyla işlem gördü.
Geçtiğimiz hafta bankalar arası kurda kapanışta 19,39 TL ile fiyatlanan dolar/TL kuru, haftanın ilk günü yatay seyretse de banka işlemlerinde ve Kapalıçarşı’da makas açılmaya devam etti. Geçtiğimiz hafta 1 liraya yaklaşan banka işlemlerinde kur farkı bugün 1 TL'yi aştı.
1 LİRAYI AŞTI
Bankalarda dolar/TL için alım fiyatı 19,40 seviyelerinde seyrederken satış seviyeleri ise 20,50’nin üzerinde fiyatlandı. Bankaların mobil işlemlerinde fark 1,10 kuruşu görürken fiziki döviz almak için gişeleri kullananlar daha büyük bir makasla karşılaştı.
Bankaların saat 13.00 itibariyle dolar/TL fiyatlamaları şöyle oldu:
RİSK YARATIYOR
Bir bankacılık kaynağı, TCMB'nin ve genel olarak ekonomi yönetiminin döviz işlemleriyle ilgili bankalar üzerinde sıkı markaj uyguladığını belirtmişti.
Kaynak, bu nedenle işlemlerin bir bölümünün Kapalıçarşı'ya kaydığını belirterek son dönemde bankalarda fiziki döviz çekme ve kasa taleplerinde de artış olduğunu, bu gelişmelerin risk yarattığını belirtmişti.
DÜNYADA DÜŞÜYOR TÜRKİYE'DE ARTIYOR
Küresel piyasalarda yaşanan belirsizlik, bankacılık krizi ve pek çok gelişmeyle birlikte doların değer kaybedeceğine yönelik tartışmalar hız kazandı. Küresel piyasalarda dolar aşağı yönlü trendde kalmaya devam ederken dolar endeksi Fed’in faiz indirimi yapacağına yönelik beklentilerle geçen eylül ayındaki zirveden bu yana yaklaşık yüzde 10 düştü.
Bloomberg anketine katılan yatırımcılar dolarda bekledikleri düşüşün nedenlerini sıraladılar.
Piyasa, Federal Rezerv’in yaklaşmakta olan gevşeme döngüsünü düşük fiyatladığı için doların geçen yıl kaydedilen 20 yılın en yüksek seviyelerinden düştüğünü görüyor.
MLIV Pulse anketine katılan 331 kişinin yüzde 40’ı bu yıl gevşeme döngüsünün başlayacağına inanırken yüzde 87’si Fed’in faiz oranlarını yüzde 3 veya altına düşmesini bekliyor.
Bu beklenti, politika faizini iki yılda yüzde 3,05 civarında tutan profesyonellerin beklentisinin altında kalıyor.
Profesyonel yatırımcılar, ayılar (fiyatların uzun süre düşüş trendine hakim olacağının beklentisi) ve boğalar (piyasanın yükseliş trendinde olduğu zamanlar) arasındaki yüzde 17’lik fark nedeniyle dolar konusunda olumsuz.
BANKACILIK KRİZİ EN ÇOK KİMİ ETKİLEYECEK?
Diğer bir yandan ise son dönemde yaşanan bankacılık krizinin büyük ölçekte ABD ile sınırlı kalacağı ve bu sebeple Fed’in faiz oranlarını düşürecek adımlar atmaya zorlanacağı düşünülüyor.
2000 ve 2008 yılında Fed’in attığı adımlara bakıldığında, diğer merkez bankalarının aksine Fed’in keskin bir şekilde faiz indirimine gitme ihtimali var. 2000’lerin başındaki ve Lehman Brothers’ın çöküşüne giden yıldaki teknoloji patlaması sırasında, ABD’nin para politikası küresel benzerlerinden radikal bir şekilde ayrıldı.
Lehman öncesi dönemde dolar çok zayıfken, Fed Ağustos 2007 ile Nisan 2008 arasından 325 baz puan indirim yaparken Avrupa Merkez Bankası ise Temmuz 2008’de 25 baz puan artışa gitmişti.
YEN, YUAN VE DOLARSIZLAŞMA
Dolara yönelik karamsar senaryolar, sadece ABD ve politikalarından oluşmuyor. Büyük bir yatırımcı grubu yen veya yuan’ın değer kazanmasının dolardaki düşüşün ana nedeni olacağına inanıyor.
Yatırımcılar dolardan uzaklaşmaya yönelik riskleri de ciddi bir şekilde değerlendirmeye başladı. Ankete katılanların çoğu on yıl içerisinde doların küresel rezervlerinin azalacağını ve rezervlerin yarısından azını oluşturacağını düşünüyor.
