Enflasyonun daha da yukarı tırmanmasındaki en önemli etkenlerin başında üst üste yapılan akaryakıt zamları geliyor. Hemen her gün gelen bu zamların nerede duracağı ise bilmiyor ancak iğneden ipliğe her şeyin de fiyatı etkiliyor.
Ekonomi yönetimi ise elinin kolunun bağlı olduğunu söyleyerek akaryakıt fiyatlarındaki artışı küresel petrol fiyatlarındaki artışa bağlıyor. Ancak yapılan hesaplamalar Türkiye’deki akaryakıt zamlarının petrol fiyatlarındaki artışın çok üzerinde olduğunu ortaya koyuyor.
Brent petrolün fiyatı faiz indirimlerinin başladığı eylül ayından bu yana yüzde 61,43 oranında artarken dolar kuru yüzde 103,76 artış gösterdi.
Akaryakıt fiyatlarına gelen zam ise yüzde 300’ü aştı.
"6,62 TL UCUZLAYABİLİR"
Akaryakıt fiyatı arttıkça litre başına alınan vergi de yükseliyor. Ocak ayında motorinin litresinden 4 lira 14 kuruş vergi alınıyordu.
Bugün ise alınan vergi tutarı yüzde 60 oranında yükseldi.
Akaryakıt fiyatlarına yüzde 18 KDV+ 2,05 ÖTV alınıyor. Son zamlarla 29,98 lira olan motorinin litresinden 4,57 lira KDV alınıyor. Böylece bir litre motorinin 6,62 lirası ÖTV+KDV.
Birgün'den Havva Gümüşkaya'nın haberine göre, geçen yıl mayıs ayında motorinin litre fiyatı ise 6 lira 51 kuruştu. Böylece bir yıl önce litresinin fiyatı olan rakam bugün sadece vergiye gidiyor.
Hükümet akaryakıttan vergi almayı bırakırsa motorinin fiyatı en az 6,62 lira ucuzlayacak.
Akaryakıt fiyatları arttıkça devletin de vergi gelirleri artıyor. Özel Tüketim Vergisi’nde (ÖTV) bütçe hedefinin yüzde 58’i ocak-mayıs döneminde toplandı.
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yayımladığı mayıs ayı bütçe rakamlarına göre petrol ve doğalgaz ürünlerinden yılın ilk 5 ayında 28,3 milyar lira tutarında ÖTV toplandı. Aynı kalemin yılsonu bütçe hedefi de 31,5 milyar lira.
HEDEFİN YÜZDE 90’I TOPLANDI
Böylece ocak-mayıs döneminde bütçe hedefinin yüzde 90’ı Hazine’nin kasasına girmiş durumda.
Geçen yılın ocak-mayıs dönemine göre petrol ve doğalgaz ürünlerinden toplanan ÖTV, yüzde 64 oranında arttı. 2021 yılının ilk 5 ayında 17,3 milyar lira tutarında ÖTV toplanmıştı. İlk 5 ayda bütçe hedefinin sadece yüzde 23'ü toplanmıştı.
ENDİŞE FİYATLARI DÜŞÜRDÜ
Savaş ve Rusya yaptırımlarının etkisiyle son aylarda hızla artan petrol fiyatları, küresel ekonomik durgunluk endişeleriyle sert geriledi. Brent tipi ham petrolün varil fiyatı dün yüzde 6'yı aşan düşüşle 120 dolardan 113 dolara kadar geriledi. Batı Teksas tipi ham petrolün varil fiyatı da yüzde 7'yi aşan düşüşle 118 dolardan 108 dolara kadar geriledi. Reuters, Brent petrolde son beş haftadaki, Batı Teksas petrolünde son sekiz haftadaki ilk haftalık düşüş yaşandığına işaret ederken, merkez bankalarının faiz artışı kararlarının enerji talebini düşürebileceği ve küresel ekonomiyi yavaşlatabileceği endişelerinin yanı sıra ABD dolarının küresel değerinin artmasının da petroldeki düşüşte etkili olduğunu yazdı. Ancak bu düşüşün akaryakıt fiyatlarına yansıması henüz beklennmiyor.
