Özel, “Ne yazık ki Adalet ve Kalkınma Partisi iktidarında, alınmayan tedbirler nedeniyle Covid-19 hastalığından ölüm sayıları hızlı bir artış eğilimindedir. Ayrıca belli sosyal gruplara yönelik getirilen önlemler nedeniyle işsizlik oranı yükselmekte, işine devam edebilen vatandaşlarımız ise hayatlarını idame ettirebilmek için çareyi borçlanmakta bulmakta ve bu borçlar altında ezilmektedir. Tüm esnafı kapsayacak bir kira desteği sağlanamamış, Hazine’den verilen destekler ise kayıpları telafi etmekte çok yetersiz kalmıştır. Türkiye’nin her yanında esnaf kepenk kapatırken, kamu kurumları kira derdine düşmüştür” ifadesini kullandı.
CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel tarafından TBMM Başkanlığı’na sunulan kanun teklifi, kamu kurumlarının pandemide zorlaşan ekonomik koşullardan etkilenenlerden 1 yıl süreyle kira bedeli tahsil etmemesini içeriyor. Teklifin gerekçesinde, “İlk olarak Aralık 2019’da Çin’de görülen, ardından tüm dünyayı etkisi altına alarak küresel pandemi ilan edilmesine neden olana koronavirüs ile mücadele döneminde, farklı ülkeler aldıkları farklı önlemlerle virüsün yayılmasını engelleme noktasında adımlar atmıştır” denildi. Gerekçede, şunlar kaydedildi:
VATANDAŞLAR BORÇLAR ALTINDA EZİLİYOR
“Türkiye’de ise, içinden geçilmekte olan ekonomik buhran dönemi gerekçe gösterilerek, bilim insanlarının önerisine rağmen “tam bir kapanma” gerçekleşmemiş, bunun yerine belli aralıklarla kısmi kapanmalar devreye sokulmuş, ancak çalışan kesimler işe gitmeye mecbur bırakılarak adeta bir “sınıf bağışıklığı” yöntemi tercih edilmiştir. Ekonomik gerekçelerle tam kapanmanın sağlanamayacağı ifade edilirken, alınan tedbirlerde de vatandaşlara sağlanan destek doğrudan Hazine’den değil “işçinin kumbarası” olarak adlandırılan İşsizlik Sigortası Fonu’ndan ya da vatandaşlar kredilendirilerek verilmiştir. Ne yazık ki Adalet ve Kalkınma Partisi iktidarında, vatandaşlar alınmayan tedbirler nedeniyle Covid-19 hastalığından ölüm sayıları hızlı bir artış eğilimindedir. Ayrıca belli sosyal gruplara yönelik getirilen önlemler nedeniyle işsizlik oranı yükselmekte, işine devam edebilen vatandaşlarımız ise hayatlarını idame ettirebilmek için çareyi borçlanmakta bulmakta ve bu borçlar altında ezilmektedir. Artış gösteren intihar rakamları da bu gerçeğin altını bir kez daha çizmektedir. İstanbul Havalimanı’nda Türkiye’nin en büyük şirketlerinden alınacak kira bedelinin ertelendiği bir dönemde küçük işletme ve esnafların kaderleriyle baş başa bırakılmaları sessiz kalınacak bir tablo değildir. Sosyal devlet, bu soruna çözüm bulmak zorundadır.
KAMU KURUMLARI KİRA DERDİNE DÜŞTÜ
Bu süre zarfında küçük esnaf başta olmak üzere farklı sosyal kesimler işyerleri için kira alınmaması ya da ertelenmesi çağrısı yapmış, bu çağrıya başta Cumhuriyet Halk Partili belediyeler olmak üzere farklı siyasi partilere mensup belediyelerden olumlu yanıtlar gelmiş, vatandaşların bir nebze rahatlamasına olanak tanınmıştır. Ancak TCDD, Vakıflar Genel Müdürlüğü, Orman Genel Müdürlüğü ve Milli Emlak Genel Müdürlüğü başta olmak üzere kamu kurumları kiracılarına yönelik böyle bir düzenlemeye gitmemiştir. Cumhurbaşkanlığı Kabinesi’nin bazı esnaflara yönelik uyguladığı kira destekleri ise miktar olarak çok düşük seviyede kalmasının yanı sıra kapsam olarak da çok sınırlı tutularak, çok sayıda esnafın bu destekten yararlanması mümkün olmamıştır. Adalet ve Kalkınma Partisi Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Hazine esnafımızın emrinde” ifadelerine karşın tüm esnafı kapsayacak bir kira desteği sağlanamamış, Hazine’den verilen destekler ise kayıpları telafi etmekte çok yetersiz kalmıştır. Türkiye’nin her yanında esnaf kepenk kapatırken, kamu kurumları kira derdine düşmüştür. Bu kanun teklifiyle, sosyal devlet ilkesinin de bir gereği olarak, vatandaşlardan gelen yoğun şikayet ve talepler göz önüne alınarak kamu kurumlarının 1 yıl boyunca kira almamaları, uğranacak zararların Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçesinde karşılanması öngörülmektedir.”
İşte o teklif:
YENİ KORONAVİRÜS (COVID-19) SALGINININ EKONOMİK VE SOSYAL HAYATA ETKİLERİNİN AZALTILMASI HAKKINDA KANUN İLE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA İLİŞKİN KANUN TEKLİFİ
MADDE 1- 16/04/2020 tarihli ve 7244 sayılı Yeni Koronavirüs (Covıd-19) Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanuna aşağıdaki madde eklenmiştir.
“Kira alacaklarının tahsilinden vazgeçme
EK MADDE 1 – (1) Yeni koronavirüs (Covid-19) salgını kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçesiyle1/4/2021 tarihinden 1/4/2022 tarihine kadar olan döneme ilişkin olarak;
a) Hazine taşınmazlarına ilişkin olarak sözleşmeye istinaden ödenmesi gereken bedeller
b) Turizm tesisi maksadıyla verilen izinler hariç olmak üzere 31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanunu gereğince Devlet ormanlarında gerçek ve özel hukuk tüzel kişileri adına verilen izinler ile Orman Genel Müdürlüğü tarafından 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu gereğince kiraya verilen mesire yerleri ve taşınmazlardan tahsil edilmesi gereken bedeller,
c) 9/8/1983 tarihli ve 2873 sayılı Millî Parklar Kanununa tabi yerlerde 2886 sayılı Kanun hükümlerine göre yapılan kiralamalardan tahsil edilmesi gereken bedeller,
ç) Büyükşehir belediyeleri, belediyeler, il özel idareleri ve bağlı kuruluşları ile bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerinin mülkiyetinde veya tasarrufunda olan taşınmazlara ilişkin kiralamalardan kaynaklanan bedeller,
d) Mülkiyeti Vakıflar Genel Müdürlüğüne ve mazbut vakıflara ait taşınmazlardan; yapım, onarım veya restorasyon karşılığı uzun süreli kiralananlar dışında kalanların kira bedelleri,
e) Mülkiyeti 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kapsamındaki iktisadi devlet teşekkülleri ile kamu iktisadi kuruluşların ve bunların müesseseleri ile bağlı ortaklıklarına ait taşınmazların kira bedelleri,
1/4/2021 tarihi itibariyle geçerli bir sözleşmesi bulunanlardan tahsil edilmez.
(2) Büyükşehir belediyeleri, belediyeler, il özel idareleri ve bağlı kuruluşları ile bunların üyesi olduğu mahalli idare birlikler, Vakıflar Genel Müdürlüğü ve mazbut vakıflar ile 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kapsamındaki iktisadi devlet teşekkülleri ile kamu iktisadi kuruluşları ve bunların müesseseleri ile bağlı ortaklıklarının bu maddenin birinci fıkrasının uygulanması nedeniyle uğrayacağı gelir kayıpları, Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçesinden karşılanır.
MADDE 2- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3- Bu Kanun hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür.
