CHP Ankara Milletvekili Bülent Kuşoğlu, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda bugün görüşülen Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın 2023 yılı bütçe toplantısında milletvekillerine, Bakan Nebati tarafından dağıtılan sunum dosyalarının içinde yer alan üç aylık finansman stratejisini ANKA Haber Ajansı'ndan Ceylan Sağlam ile Ladin Değer'e değerlendirdi.
Hazine Finans Programı’nda yer verilen üç aylık öngörüde; kasımda 39,3 milyar liralık iç ve dış toplam borç servisine karşılık 57 milyar lira; aralıkta 30,7 milyar liraya karşı 49,4 milyar lira; Ocak 2023’te ise 54,9 milyar lira borca karşı 69,9 milyar lira ödeme yapılması planlanıyor. Söz konusu dönemde Hazine 124 milyar liralık borç ödemesi için 176,3 milyar liralık iç borçlanmaya gidecek.
Planlanan söz konusu üç aylık dönemde dış borçlanmaya gidilmeyeceği de görüldü.
Kuşoğlu, programa ilişkin şu değerlendirmeyi yaptı:
Bu Hazine Finansman Programı. Bu önceden ilan ediliyor. Kasım, aralık, ocak ayları üç aylıktır bu. Kasım, aralık ve ocak aylarında ihtiyaç olan rakamlar tek tek yazıyor. Borçlanma, borçlanılacak meblağlar da o aylar ile ilgili yazıyor. Her ayın borçlanılacak rakamı çok daha fazla. Çünkü faizler de var. Faizleri de kapsayacak şekilde yeniden borçlanmaya gidilmesi lazım. Borcun çok üstünde bir rakamla borçlanılıyor. Kasımda da aralıkta da ocakta da… Mesela ocak ayında 55 liralık borç var; ne kadar borçlanmaya gidilecek? 70 lira borçlanmaya gidilecek. Bu faizi ile birlikte tekrardan borçlanılıyor. Yani ödenemediği için borçlanmaya gidiliyor.
Orada dış borçlanma sıfır görülüyor; o geleneksel olarak öyle. Programa alınmıyor dış borçlanmalar ama şartlar uygun olduğu zaman, çok acil olduğu zaman dış borçlanma yapılıyor ama programa alınmıyor. Yani bu dış borçlanma yapılmayacağını göstermiyor.
İncelediğiniz zaman kasım, aralık ve ocak ayında faizlerini dahi ödeyemediğimiz borçları borçla kapatmak, borç faizini de yine borçlanarak kapatmak durumunda olduğumuzu, iflas noktasında olduğumuzu, kısaca Hazine’nin bu durumda olduğunu kısaca anlatıyor. Borçlanmanın çok üstünde, tekrar borçlanma ihtiyacı doğuyor. Daha önceki borçlanmaların faiziyle beraber ilaveten tekrar bir borç meblağ oluşuyor. Bu rakamlar sıkıntılı rakamlar maalesef.
'ÇOK SIKINTILI DURUMDA OLDUĞUMUZU GÖSTERİYOR'
Bizim Hazine’miz sonuç olarak borçlarını borçla ödüyorsa ilaveten borç faizlerini borçla ödüyorsa yapacağımız yorum iflas ettik, o noktaya geldik. Kamu iflas etmez muhakkak ama bu bir işletme olsaydı iflas noktasında olurdu. Çok zor durumda, çok sıkıntılı durumda olduğumuzu gösteriyor. Özellikle seçime kadar bunu böyle götürmeye çalışacaklar. Borç ve faizlerine tekrar borçlanacaklar, seçime kadar böyle gitmeye çalışacaklar. Seçimden sonra Allah kerim diyorlar.