TBMM Genel Kurulu bugün, TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş yurtdışında olduğu için TBMM Başkanvekili Bekir Bozdağ'ın başkanlığında toplandı.
Bozdağ, Genel Kurul toplantısı başlamadan hemen önce, siyasi partilerin grup başkanvekillerine Can Atalay kararının okunacağı bilgisi verdi.
KAPALI OTURUMA GEÇİLDİ
Bozdağ, "Kararı okutuyoruz" dediğinde muhalefet vekilleri masalara vurarak eylem yaptı.
Karar okunmadan önce CHP'nin önergesi ile TBMM kapalı oturuma geçti.
CHP'nin, Can Atalay'ın vekilliğinin düşürülmesi kararının okutulmasını geciktirmek için kapalı oturum talebinde bulunduğu öğrenildi.
Meclis Başkanvekili Bekir Bozdağ, kapalı oturumda yer alma yetkisine sahip olmayan kişilerin TBMM Genel Kurulu'ndan ayrılmasını istedi.
"DEMOKRATİK REJİMİN GELECEĞİNİ TEHDİT EDİYOR"
CHP'nin kapalı oturum dilekçesinde Can Atalay'ın vekilliğinin düşürülmesi kararının okutulacağının 14.55'te öğrenildiği belirtildi. Dilekçede kapalı oturum talebinin gerekçesi için şu ifadelere yer verildi:
"Konu, yalnızca bir milletvekilinin seçme ve seçilme hakkının engellenmesi değil, açık biçimde Anayasa'nın ihlal edilmesi ve yüksek yargı organları arasındaki çatışma üzerinden Anayasal düzenin işlemez hale getirilmesidir. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın ihlali anlamına gelen ve ülkemizin ve demokratik rejimin geleceğini tehdit eden bu gelişmeyi değerlendirmek üzere CHP grubu olarak kapalı oturum talep ediyoruz."
İYİ PARTİ: HUKUKUN TARAFINDAYIZ
Kararın okutulması öncesinde siyasi partilerin grup başkanvekilleri söz aldı.
İYİ Parti Grup Başkanvekili Erhan Usta, Meclis’te yaptığı konuşmada, “Yargıtay’ın normlar hiyerarşisine göre, en üste bulunan AYM kararlarıyla ilgili denetim yapma yetkisi bulunmamaktadır" dedi.
Usta şöyle konuştu:
"Yargıtay’ın kendisini Anayasa’dan üstün görmesi kabul edilemez. Yargıtay, Normlar hiyerarşisini tanımayarak Türk hukuk sistemini parçalamış hem de kendisini millet iradesi üstünde konumlandırmıştır. Bugün parlamento çatısı altında milletvekilliği düşürülecek kişinin isminden ve partisinden ziyade meseleye Anayasa temelli hukuk esaslı bir bakış açısıyla yaklaşmamız gerekmektedir.”
“Biz İYİ Parti olarak Can Atalay’ın tarafında değiliz, biz hukuktan ve Anayasa’dan yana tarafız” diyen Usta, “Anayasayı fiilen ortadan kaldıracak olan bu fiili gidişatın durdurulması, gelecek nesillerimizin hukuk güvencesi altında yaşayabilmesi için bir zarurettir” dedi.
DEM PARTİ'DEN SERT TEPKİ
Görüşmelerde söz alan DEM Parti Grup Başkanvekili Gülüstan Kılıç Koçyiğit, Atalay'ın vekilliğinin düşürülmesi kararının okutulması girişimine sert tepki gösterdi.
Koçyiğit, "Burada halk iradesine darbe yapılıyor. Meclis başkanı nerede, yurt dışı ziyaretinde. Siz Anayasa'yı ilga ediyorsunuz. Siz diyorsunuz ki Anayasa'yı tanımazsınız. Can Atalay kararını burada okumanızı reddediyoruz. Can Atalay bizim onurumuzdur. Sizi bir kez daha Anayasa'ya uymaya davet ediyorum" ifadelerini kullandı.
"HUKUKSUZLUKTAN KAÇAMAZSINIZ"
CHP Grup Başkanvekili Gökhan Günaydın ise kararın okunmasının, "Anayasal düzenin kalıp kalmadığının" da göstergesi olacağını söyledi.
Şimdiye kadar kararı okutmayan TBMM Başkanı Kurtulmuş'un karar okunacağı gün yurt dışında olmasını eleştiren Günaydın, “TBMM Başkanı! Birleşik Arap Emirlikleri'nde saklanarak Meclis'teki hukuksuzluktan kaçamazsın” diye konuştu.
ERKAN BAŞ: BUNU ANCAK BEKİR BOZDAĞ'A YAPTIRIRLAR
TİP Genel Başkanı Erkan Baş ise şöyle konuştu:
"Anayasayı ayaklar altına alan bir darbe girişiminin tamamlanmasını istiyoruz. Anayasayı tanımadığını belirten bir Yargıtay kararının Meclis divanında okutulmasını tartışıyoruz. Bu karar tutanaklara girdiği an Meclis Başkanlığı, bakanlıklar, cumhurbaşkanı her şey sorgulanır. Can Atalay milletvekili ise neden hapiste? Değilse neyi düşürüyorsunuz? Can Atalay benim mücadele arkadaşım. Gezi'de de beraberdik. Yaptığı her şeyden onur duyduğunu söyledi.
Kurtulmuş okutmadı, Celal Adan, Srrı Süreyya okutmadı. Bekir Bozdağ okutuyor. Ona yakışıyor çünkü. Bunu ancak Bekir Bozdağ'a yaptırırsın."
VEKİLLİĞİ DÜŞÜRÜLDÜ
AYM'nin 2 kez hak ihlali kararı vermesine rağmen tahliye edilmeyen TİP Hatay Milletvekili Can Atalay hakkında Yargıtay 3. Dairesi'nin verdiği milletvekilliğinin düşürülmesi kararı okundu, Atalay'ın vekilliği düşürüldü.
TANSİYON YÜKSELDİ
Can Atalay kararı okunurken Meclis'te tansiyon yükseldi. Muhalefet partili milletvekilleri sıralarına vurarak ve ıslık çalarak kararı protesto etti.
Başkanlık divanını gelen milletvekilleri Bozdağ'a 'Can Atalay'a özgürlük' dövizleri tuttu. Bekir Bozdağ'a anayasa kitapçığı fırlatıldı.
SOSYAL MEDYADAN DA PAYLAŞILDI
Türkiye Büyük Millet Meclisi resmi sosyal medya hesabından da karara ilişkin, "Yargıtay 3. Ceza Dairesinin Hatay Milletvekili Şerafettin Can ATALAY’ın kesin hüküm giydiğine dair yazısı bilgiye sunuldu. Okunan yazı neticesinde Şerafettin Can ATALAY’ın milletvekilliği Anayasa’nın 84’üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca düştü" paylaşımı yapıldı.
NE OLMUŞTU?
İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi, 26 Nisan 2022'de Gezi Parkı davasında Osman Kavala'yı "hükümeti ortadan kaldırmaya teşebbüs" suçundan ağırlaştırılmış müebbet, Can Atalay dahil 7 sanığı ise “hükümetin ortadan kaldırmaya teşebbüse yardım" suçundan 18 yıl hapis cezasına çarptırdı.
25 Nisan 2022’de tutuklanan Can Atalay, tutukluluğu sürerken 14 Mayıs’ta milletvekili seçildi.
Milletvekili seçilmesinin ardından avukatları aracılığıyla mazbatasını alan ancak tutukluluğu nedeniyle milletvekili yeminini edemeyen Atalay ile ilgili Yargıtay’a yapılan tahliye talepli başvuru reddedildi.
Atalay talebi reddedilince “kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlâl edildiği” gerekçesiyle AYM’ye başvurdu.
Atalay’ın avukatları, Anayasa'nın milletvekillerine yasama dokunulmazlığı getiren 83. maddesine dayanarak seçim sürecinin ardından müvekkillerinin tahliyesi ve hakkındaki yargılamanın durması gerektiğini vurguladı.
AYM, Can Atalay ile ilgili olarak 25 Ekim'de 5'e karşı 9 oyla hak ihlâli kararı verdi ve dosyayı, milletvekilinin tahliye edilmesi ve yargılamanın durması için yerel mahkemeye gönderdi.
İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi ise Atalay için hüküm verildiği gerekçesiyle dosyanın Yargıtay 3. Ceza Dairesi’ne gönderilmesini kararlaştırdı.
Yargıtay 3. Ceza Dairesi, 8 Kasım'da hem karara uymadı hem de Türkiye'de ilk kez görülen bir karara imza atarak ihlâl yönünde oy kullanan AYM üyeleri hakkında ise suç duyurusunda bulundu.
“Yargı krizi” olarak adlandırılan olaya tepkiler sürerken, Can Atalay’ın avukatları bu kez AYM kararına uyulmaması nedeniyle bir kez daha Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu.
AYM Genel Kurulu 21 Aralık’ta Can Atalay hakkında daha önce verdiği hak ihlâli kararına uyulmaması nedeniyle yapılan ikinci başvuruyu inceledi.
AYM, Anayasa'nın 67. maddesinde güvence altına alınan “seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı” ile 19. maddesinde güvence altına alınan “kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı”nın ihlal edildiğine bu kez 3'e karşı 11 oyla karar verdi. İrfan Fidan, Muhterem İnce ve Muammer Topal karşı oy kullandı.
AYM, Anayasa'nın 148. maddesinde güvence altına alınan "bireysel başvuru hakkı”nın ihlâl edildiğine ise oy birliğiyle karar verdi.
AYM ayrıca; hak ihlallerinin ortadan kaldırılması, yeniden yargılanmasına başlanması, infazın durdurulması, tahliyesinin sağlanması ve yeniden yapılacak yargılamada durma kararı verilmesi için kararın İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesine gönderilmesine oy birliğiyle karar vermiş ve Can Atalay'a 100 bin lira tazminat ödenmesine de hükmetmişti.
İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi heyeti ise AYM'nin Can Atalay hakkındaki kararını uygulamayarak, dosyayı bir kez daha Yargıtay'a göndermişti.