Yeşilçam da dahil olmak üzere Türk sinemasının usta isimleri arasında yer alan; sinema ve tiyatro oyuncusu, yönetmen, yapımcı ve senarist Tuncel Kurtiz 27 Eylül 2013’te kalp krizi sebebiyle, 77 yaşındayken hayatını kaybetti.
Özellikle son döneminde rol aldığı "Ezel" ve "Muhteşem Yüzyıl" gibi yapımlarda canlandırdığı karakterlerle hafızalara kazınan usta oyuncu, senarist, yönetmen ve yapımcı Tuncel Tayanç Kurtiz'in ölümünün üzerinden 9 yıl geçti.
Ses verdiği şiirlerle de tanınan usta sanatçı, bugün ölümünün 9. yılında anılıyor.
SOSYAL MEDYADA GÜNDEM OLDU
Usta ismin ölüm yıl dönümü, sosyal medyada da gündem oldu. #TuncelKurtiz etiketi, Twitter Türkiye gündeminde ilk sıralara yerleşti. Pek çok isim, ünlü oyuncuyu, sosyal medya hesaplarından yaptıkları paylaşımlarla andı.
"Biz dünyayı değiştirmek için yola çıktık, olmadı. Dünyayı değiştiremedik. Ama dünya da bizi değiştiremedi."
— Zeydan Karalar (@ZeydanKaralar01) September 27, 2022
Türk Sinemamızın usta oyuncusu #TuncelKurtiz'i aramızdan ayrılışının 9. yılında sevgi, saygı ve özlemle anıyorum. pic.twitter.com/L8sFXkqG1w
Aramızdan Ayrılışlarının Yıl Dönümünde Talip Apaydın ve Tuncel Kurtiz'e Sevgiyle #TalipApaydın #TuncelKurtiz
— Işık Öğütçü (@isikogutcu57) September 27, 2022
Çağdaş Ferhat'tı Orhan Kemal
Bilirdi kayalar nice sert
Yara yara geldi dişiyle tırnağıyla
Nereden nereye
En dipten en tepeye
Yiğit insan, yalın kuvvet.
Talip Apaydın pic.twitter.com/Yb3o9DiZ27
“Yastık değil kafan rahat olacak,
— Burhanettin Bulut (@eczburhan) September 27, 2022
Döşek değil vicdanın rahat olacak,
Ve insan yorgana değil huzura sarılıp uyuyacak...”
Sinemamızın ve tiyatromuzun dev ismi #TuncelKurtiz’i sevgi, saygı ve özlemle anıyorum.
İyi ki geçtin bu topraklardan... pic.twitter.com/YRgNUucALC
"Mesele yaşamakta değil,
— Battal İLGEZDİ (@battalilgezdi34) September 27, 2022
Mesele iz bırakabilmekte"
Türk tiyatro ve sinemasının efsane ismi, oynadığı karakterlere hayat veren #TuncelKurtiz’i özlemle anıyorum. pic.twitter.com/mv5NpXUaAD
TUNCEL KURTİZ KİMDİR?
Kurtiz, Selanik doğumlu Türk bürokratı Hamdi Vala Kurtiz ve Boşnak Müfide Kurtiz'in oğlu olarak 1 Şubat 1936'da İzmit'in Bahçecik nahiyesinde dünyaya geldi.
Babasının görevi gereği ilköğrenimini 8 farklı şehirde sürdüren Kurtiz, ortaokulu Edremit'te tamamladı.
OYUNCULUĞA HALDUN DORMEN TİYATROSU'NDA BAŞLADI
İstanbul Haydarpaşa Lisesi'nden mezun olan ve okul yıllarında İETT'de yarı zamanlı ışık kontrolörü olarak çalışan usta oyuncu, hukuk, İngiliz filolojisi, felsefe, psikoloji ve sanat tarihi bölümlerinde eğitim gördü ancak hiçbirini tamamlayamadan üniversiteden ayrıldı.
Haldun Dormen Tiyatrosu'nda 1958'de başladığı oyunculuğu Orhan Günşiray'ın yönettiği 1964 yapımı "Şeytanın Uşakları" filmiyle sinemada devam ettiren usta isim, yüzden fazla sinema filminde oynadı.
Kurtiz, 1979 yapımı "Gül Hasan" filminin senaryo ve yönetmenliğini üstlendi, 1980 yapımı "Bereketli Topraklar Üzerinde"nin senaryosunu kaleme aldı.
12 Eylül 1980 askeri darbesinin ardından yurt dışına yerleşen sanatçı, İsveç, ABD ve Almanya'da tiyatro ve sinema projelerinde yer aldı.
"RAMİZ DAYI" KARAKTERİYLE HAYRAN KİTLESİNİ ARTIRDI
Ünlü oyuncu, 1990'lı yıllarda Türkiye'ye dönerek 2003'te "Alacakaranlık", 2006'da "Hacı", 2007'de "Asi" adlı dizide rol aldı.
Bir televizyon kanalı için 2010 yılında Balıkesir Edremit ilçesi Çamlıbel köyündeki butik otelde ünlü dostlarını ağırlayarak "Tuncel Kurtiz ve Dostları" adlı bir program yapan Kurtiz, aynı yıl "Hayat" belgeselini de seslendirdi.
"Ezel" dizisinde canlandırdığı "Ramiz Dayı" ve "Muhteşem Yüzyıl" dizisinde "Ebussuud Efendi" karakterleriyle son sanat yıllarında hayran kitlesini artıran Kurtiz, çok sayıda ödülün de sahibi oldu.
Kurtiz, özgün yapımlarda ustalıkla oynadığı rollerin yanı özlü sözleri seslendirdiği film replikleriyle de adından söz ettirdi.
Tuncel Kurtiz, 1981 Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde "En İyi Senaryo", 1986 Berlin Film Festivali'nde "Gümüş Ayı", 1994 Altın Portakal Festivali'nde "En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu", 2002 Sadri Alışık Ödülleri'nde "En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu", 2008 İtalya Taormina Film Festivali'nde "Sanat", Yeşilçam Ödülleri'nde "En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu", 15. Altın Koza Film Festivali'nde "Usta Oyuncu" ve 2011'de 48. Altın Portakal Film Festivali'nde "Yaşam Boyu Başarı" ödülüne layık görüldü.
Menend Kurtiz ile evli olan, Aslı adında bir kızı ve Mirza adında bir oğlu bulunan sanatçı, İstanbul Etiler'deki evinde 27 Eylül 2013'te düşerek başını çarpması sonucu 77 yaşında hayatını kaybetti.
"ÇOK BÜYÜK KÜLTÜREL TEMELLERİMİZ VAR"
Usta oyuncu, kendisiyle yapılan bir söyleşide hayal ettiği Türk sinemasını şu sözleriyle anlatmıştı:
"Bizim devrimci sinemamız bu olacak. Bu topraklardan çıkacak. Bu toprağın tarihinden çıkacak, sosyolojisinden, felsefesinden çıkacak. Başka çaremiz yok. Karacaoğlan'ı da olacak içinde, Ağrı Dağı'nın çiçekleri de olacak. Bu arada Nazım Hikmet de, İlhan Berk de olacak, şairlerimiz de olacak içinde, Fuzuli de olacak. Çünkü bir büyük yelpazenin içinden geliyoruz. Çok büyük kültürel temellerimiz var, ta Anadolu'nun temelinde on bin yıllık bir kültür var. Bunun içinden gelen Türkmenler, Yörükler ve diğerleri bu kültürle birleştiler. Bir tarafta Şah İsmail, bir tarafta Azerbaycan var, bir tarafta Göktürkler var, Dede Korkutlar var, bir taraftan Osmanlı'nın Fuzuli'si Nedim'i var, Itri'si var Levni'si var. Yani öylesine geniş bir coğrafyadan geliyoruz ki, bunları yakalayabilmek lazım."
"Çok Tuhaf Soruşturma, Şeyh Bedrettin, Keşanlı Ali Destanı, Kaplan ve Daktilolar, Yolcu, Kalbin Sesi, Martı, Altın Yumruk, Ayı Masalı, Şahane Züğürtler, Zafer Madalyası" gibi oyunlarda rol alan oyuncunun rol aldığı filmlerden bazıları ise şöyle:
"Son Kuşlar, Ben Öldükçe Yaşarım, Silahların Kanunu, Karanlıkta Vuruşanlar, Hudutların Kanunu, Çirkin Kral, Krallar Ölmez, Umut, Otobüs, Kanal, Sürü, Bereketli Topraklar Üzerinde, Ağrı'ya Dönüş, Bir Aşk Uğruna, Usta Beni Öldürsene, Tabutta Rövaşata, Işıklar Sönmesin, İstanbul Kanatlarımın Altında, Akrebin Yolculuğu, Hoşçakal Yarın, O da Beni Seviyor, Şellale, İnat Hikayeleri, Yaşamın Kıyısında, Lal, Güz Sancısı, Kayıp Armağan, Siyah Beyaz."