Borsa İstanbul'da ikinci kez işlemlere ara verildi
Borsa İstanbul'da BİST 100 endeksi gün içinde yüzde 5,6 oranında artıya geçtikten sonra birden sert satışlarla eksiye geçti.
Son dönemde dolar kurundaki artışla birlikte sert yükseliş kaydeden Borsa İstanbul’da bugün tablo öğleden sonra terse döndü.
BİST 100 endeksinde gün içi yükseliş bir ara yüzde 6’ya yaklaştıktan sonra sert satışlarla endeks yüzde -5 kayıp durumuna geçti ve devre kesiciler çalıştı.
Uzmanlar, panik yaşandığını belirtiyor.
İŞLEMLERE İKİNCİ KEZ ARA VERİLDİ
Borsada günlük düşüş yüzde 7'ye ulaşırken Borsa İstanbul'da ikinci kez işlemlere ara verildi. İkinci devre kesicinin ardından işlemlerin 17:24'te yeniden başlayacağı açıklandı.
Ayrıntılar geliyor...
T.C. Merkez Bankası (TCMB) başkanlığında yaşanan ani değişim dolar/TL kurunu olumsuz etkilerken, borsayı da etkisi altına altı. Borsa İstanbul'un uygulaması ile gündeme gelen borsada devre kesici uygulaması, işlem yapan yatırımcıların belirlenen sınırları aşan fiyat dalgalanmalarından negatif etkilenmemesi adına uygulanan bir sistemdir. Borsada devre kesici uygulaması ile yatırımcılar ani fiyat dalgalanmalarının negatif etkilerinden korunmuş olur.
Borsada devre kesici uygulaması manuel müdahale gerektirmez, otomatik olarak devreye girer ve fiyat değişiminin eşik değeri aşması durumunda işlemleri geçici süreliğine durdurur.
Devre kesici uygulaması yıldız pazarda yüzde 10, ana pazarda yüzde 7,5, alt pazarda ise yüzde 5 oranında tetiklenir. Emir toplama süresi ise yıldız pazarda 5, ana pazar ve alt pazarda 15 dakikadır. Devre kesici sonrası eşleştirme süresi ise yıldız pazar ve ana pazarda 2, alt pazarda ise 15 dakikadır.
Borsa İstanbul AŞ, Endekse Bağlı Devre Kesici Sistemi'nin devreye girmesiyle pay piyasasındaki tüm sıralarda işlemlerin geçici olarak durdurulduğunu, saat 16.54'ten itibaren işlemlerin kaldığı yerden devam edeceğini bildirdi.
Devre kesici; yatırımcıların belirlenen sınırları aşan fiyat dalgalanmalarından negatif etkilenmemesi için piyasaya rahatlama imkanı sağlayan bir sigorta sistemidir. 2015 yılında Borsa İstanbul tarafından hayata geçirilen bu sistem sayesinde yatırımcıların sermayeleri güvence altına alınmıştır.
Piyasa bazen olağan seyrindeyken yeni bir haber, gelişme ya da spekülatif bir hamle ile bozulmaya uğrayabilir. Bu şekilde bir payın fiyatında %10 yükseliş yada %5 düşüş meydana geldiğinde sistem devreye girer.
Devre kesici çalışan payda sürekli olarak işleme ara verir. Devre kesiciyi harekete geçiren, yani belirlenen fiyat eşiklerini geçen emirler iptal edilir.
Devre kesici harekete geçtiğinde ilgili payda tek fiyat yöntemi ile fiyat oluşturmak için belirli bir süre emir toplanır. Süre sonunda emirler eşleştirilir ve fiyat oluşturulur. Oluşan fiyatın duyurulmasının ardından işlemlere 'sürekli işlem' yöntemi ile devam edilir.
Devre kesici uygulamaları hem yatırımcıyı hem de piyasaları korur.
Herhangi bir tetikleyici durum algılandığı takdirde devre kesici harekete geçer. Referans fiyatının %10 üst ve %5 alt limitleri hesaplanarak fiyat limitleri bulunur. Bu sınırlara kadar olan işlemler sorunsuz olarak devam eder. Ancak limitlere değen işlemler devre kesici sayesinde otomatik olarak iptal edilir. Devre kesici aktif hale geldikten sonra 5 dakika boyunca emir toplama sürecine geçilir. Teorik fiyat işlem adetleri açıklanır. Ardından 2 dakika süren eşleşme süresi başlar. Emir toplama sona erdikten sonra normal işlemlerle devam edilir. Gün ortası açılış seansının başlamasına 10 dakika kala devre kesici aktif hale gelirse emir toplama süresi 5 dakikadan 10 dakikaya çıkarılır.
Devre kesicinin en önemli faydalarından biri de ani dalgalanmalar ya da borsa manipülasyonları esnasında yatırımcılara 5 dakikalık süre tanımasıdır. Bu zaman dilimi yatırımcılar için altın dakikalar olarak nitelendirilir. Doğru kararlar almak ve işlemlerinin faydasını düşünmek için hızlı karar almaları gerekir.
