BirGün'den Mustafa Kömüş'ün haberine göre, yapılan akademik çalışmalarda esasen medrese olan kurumların varlıklarını Diyanet İşleri Başkanlığı’na bağlı olarak sürdürdüğünü gösteriyor. Bu kurumlar ‘Kuran kursu’ adı altında faaliyetlerini devam ettiriyor. Yapılan akademik çalışmalar da bunu doğruluyor.
BİTLİS’TE 13 KURUM
Dicle Üniversitesi bünyesinde yapılan “Günümüz Bitlis medreselerinde mantık eğitimi” isimli çalışmaya göre Bitlis’te 13 tane medrese bulunuyor. Bu medreselerin isimleri şöyle: Şeyh Muhammed Masum Medresesi, Şeyh Muhammed Hafit Efendi Medresesi, Fethiye Medresesi, Âlaiyye Medresesi, Şeyh Nasır Medresesi, Hira Medresesi, Îbadullah Cami Medresesi, Tevhid Medresesi, Şeyh Burhânûddin Medresesi, Geylâni Medresesi, Gayda Medresesi, Hadîkat’ûl Ulûm Medresesi ve Medine Câmi Medresesi.
Teze göre bu medreselerde 700’ü aşkın öğrenci eğitim alıyor. Çalışmaya göre medreseler varlıklarını ‘Kuran kursu’ adı altında sürdürüyor.
Çukurova Üniversitesi bünyesinde yapılan “Bitlis-Mutki Ohin Medresesinde Arapça eğitimi” başlıklı çalışmada da Bitlis’teki medreselere ilişkin şu bilgiler veriliyor:
“Bitlis’teki medreseleri genel almamda iki kısma ayırmak mümkündür:
Camilere bağlı olan medreseler: Bunların sayıları oldukça fazladır. Köylere varıncaya kadar birçok caminin çevresinde bir medrese bulunmakta, cami cemaati talebelerin yiyecek ve içecek masrafını karşılamakta, imam da ders vermektedir.
Tasavvufa bağlı olan medreseler: Bölgede genel olarak Nakşibendi Tarikatı yaygındır. Az da olsa Kadiri Tarikatı da mevcudiyetini sürdürmektedir. Söz konusu olan bu medreseler tasavvufla adeta iç içe yaşamlarını devam ettirmektedirler.”
KENTLERE YAYILIYOR
Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi bünyesinde yapılan “Medrese öğrencilerinin popüler dindarlık düzeyleri” isimli çalışma da medreselerin varlığına bir örnek. Siirt’in Tillo ilçesinden yola çıkarak yapılan çalışmada buradaki medreselere değiniliyor.
Tezde Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da medreselerin varlığını koruduğu şu şekilde aktarılıyor: “Doğu ve Güneydoğu Bölgelerinde medrese eğitimi eskisi gibi planlı ve başarılı olmasa da bir şekilde devam ettirilmeye çalışılmıştır. Bu merkezlerin başında da Tillo gelmektedir.” Çalışmaya göre Tillo’da şu an iki medrese bulunuyor. Bu medreselerin isimleri şöyle: Memduhiye Medresesi ve Mücahidiye Medresesi. Bu iki medresede 450’yi aşkın öğrenci eğitim görüyor. Yine bu medreseler de ‘Kuran kursu’ adı altında faaliyetlerine devam ediyor.
Örneğin Mücahidiye Medresesi, varlığını resmi olarak ‘Tillo Kuran Kursu’ adı altında sürdürüyor. Mücahidiye Medresesi’nin ayrıca Şanlıurfa, Batman, Diyarbakır, Van, Konya, Ankara ve İstanbul'da da yüksek kapasiteli inşaat projeleri sürdürdüğü belirtiliyor: “Medrese bu anlamda kurumsal bir kimlik kazanarak Merkezi Tillo'da olmakla beraber farklı bölgelerde birçok şubesi bulunan bir müessesedir.” Çalışmada ayrıca Siirt Merkez ilçede de çok sayıda medrese bulunduğu ve bunların sayısının Tillo’dakinden de fazla olduğu aktarıldı.
