Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun (BDDK) ikinci konutunu alacaklara yönelik kredi düzenlemesini değerlendiren sektör temsilcileri, kararın konut üretimini olumsuz etkileyeceğine işaret etti.
BDDK, en az bir konutu bulunan vatandaşların kullanacağı konut kredisi değer oranını yüzde 75 daraltılmıştı. Bu kişiler 5 milyon TL değerindeki bir evi satın almak isterlerse, evin değerinin yüzde 22,5’i kadar kredi kullanabilecek.
İkinci evini alacaklara yönelik uygulanacak bu kısıtlamanın ilk evini alacak olanların önünü açacağı düşünülürken, bir diğer endişe de zaten yetersiz olan konut arzının daha da düşecek olması…
‘KİRALIK KONUT VE İKİNCİ EL ARZINI DA NASİBİNİ ALIR’
Gayrimenkul Pazarlama ve Satış Profesyonelleri Derneği (GAPAS) Yönetim Kurulu Başkanı İsmail Özcan, kredi kısıtlamasının konut yatırımını azaltabileceğine ve satış döngü hızını yavaşlatabileceğine dikkati çekti ve konut üretim hızının düşebileceğini söyledi.
Özcan, sıfır konut alarak buraya taşınan ve elindeki dairesini satılığa ya da kiralığa çıkaran varlıklı kesime işaret ederek, “Kredi kısıtlaması nedeniyle yatırımcıların ikinci konutunu alamayacak olması kiralık konut veya uygun fiyatlı ikinci el ev arzını olumsuz etkileyebilecektir.” şeklinde konuştu.
Sahil beldelerinde ikinci evini alarak şehirlerdeki konutunu kiraya vermek isteyenlerin de önünün kapanacağını dile getiren Özcan, bu durumun kiralık piyasasına negatif etki edebileceğini vurguladı.
ALT SEKTÖRLER DE OLUMSUZ ETKİLENEBİLİR
Bu karardan inşaattan etkilenen alt sektörlerin yanı sıra gayrimenkul danışmanlarının da olumsuz etkilenebileceğini belirten Özcan, şöyle devam etti:
“Kur korumalı mevduattan çıkacak kişilerin sıfır ve yeni gayrimenkul projelerinden alımlarında; ikinci konutunu ikamet ettiği farklı bir ilden satın alan kişilere; ikinci konutunu satın alan, elindeki konutu 1 yıl içinde satmayı ya da kiralamayı taahhüt eden kişilere; satın alacağı konutu kiraya vereceğini taahhüt eden kişilere ya kredi limitlerinde iyileştirme yapılmasının ya da eski sistemin kendileri için devam ettirilmesinin uygun olacağını düşünüyoruz.”
‘FİRMALARI DA ETKİLER’ ENDİŞESİ
İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Yönetim Kurulu Başkanı Nazmi Durbakayım ise, bu kararın dolaylı olarak firmaların kullanacağı kredileri de olumsuz etkileyeceğine işaret etti.
Karar ile bankalardan kullanılan konut kredi miktarını daha da düşüreceğini kaydeden Durbakayım, şöyle dedi:
“Ayrıca ikinci ve üçüncü evini almak isteyenleri firma bünyesinde kredi kullandırmaya yöneltecektir. Finans sektöründe artan kredi faiz oranlarına bağlı olarak firma bünyesinde uygulanan faiz oranları da BDDK’nın artırdığı risk primi oranından dolaylı olarak etkilenecektir. bunlar olumsuz olarak değerlendirilebilir.
Bu kararın yatırım amaçlı konut edinimini zorlaştıracağı bir diğer sonuç olacaktır. Diğer bir ifadeyle, güvenli bir liman olarak bilinen gayrimenkulü, alternatif yatırım araçları arasında bir adım geriye düşürecektir.”
‘İLK KONUTU ALACAKLARIN ÖNÜNÜ AÇAR’ UMUDU
Öte yandan, sektör temsilcilerinin önemli bir kısmı da BDDK’nın kararının konuta talebi belli bir seviyede tutmak, satış fiyatlarının yukarı yönlü seyrini engelleyip enflasyonist baskıyı azaltmak için olumlu olduğunu düşünüyor.
Karar ile ilk konutunu alacak vatandaşların önünün açılacağını belirten GAPAS Başkanı İsmail Özcan, “Konut kredilerine yönelik kısıtlama kararları, Türkiye’de genelde yüzde 60’lar düzeyinde olan ve son birkaç yıldır yüzde 50’lere inen konut sahiplik oranını artırmaya, ilk konutunu alacak vatandaşlarımızın önünü açmaya, finansmana erişimlerini kolaylaştırmaya yönelik olarak olumlu bir adımdır” ifadelerine yer verdi.
COVID DÖNEMİNDE UCUZ KREDİ YERİNE BU KARAR ALINSAYDI…
İstanbul Emlak Brokerleri Kulübü İşletme Kooperatifi (İstebKOOP) Yönetim Kurulu Başkanı Ulvi Özcan ise söz konusu kısıtlamalara ilişkin, “Kesinlikle doğru bir karar, keşke birkaç yıl önceden bu karar alınsaydı. Benim onlarca tanıdığım bile Kovid-19 döneminde cazip kredi fırsatını değerlendirip ikinci ve üçüncü dairelerini aldılar. Sosyal devlet olmanın gereği bu hamleleri yapmaktır.” şeklinde konuştu.
Bu kararın etkili olabilmesi için “bütünsel bir konut politikası” olması gerektiğini vurgulayan Özcan, “Yapılan iş doğru, önemli ve gerekli ama yeterli değil. Umarım çağdaş ülkelerdeki benzer olumlu örnekler de dikkate alınarak fayda getirecek başka düzenlemeler de çoğalır.” açıklamasında bulundu.
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Gayrimenkul Hizmetleri Meslek Komitesi Başkanı Hakan Akdoğan da Türkiye’de son yıllarda yüksek talep nedeniyle konut fiyatlarında yaşanan artışa değinerek, söz konusu kararların ilk evini alacaklara yönelik pozitif ayrımcılık tanıdığını söyledi.
Akdoğan, “Bu sayede konut sahipliği oranı artacaktır. Pazarda yüzde 25-30 oranında bir kiracı var. Bunun azaltılması ve piyasanın normalleşmesi adına atılan adımlar olarak görüyoruz.” diye konuştu.
KONUT SATIŞLARINI ETKİLEYECEK
MasterTürk Grubu Başkanı Gökhan Taş ise ikinci evini alanlara yönelik konut kredisi değer oranının yüzde 75 daraltılmasıyla “finansal istikrarın güçlendirilmesinin” amaçlandığını söyledi.
Taş, “Elbette bu konut satışlarını etkileyecektir. Dikkat edin, ev sahipliği oranı son 10 yılda gerilemeyi sürdürüyor fakat ev satışı ise sürekli rekor tazeliyor. Bu, ev talebini oluşturanların önemli bir kısmının ikinci evini aldığını ortaya koyuyor. Bu anlamda talepte düşüş mutlaka olacaktır ama bir planın parçası diye düşünmek lazım. Ekonomiyi daha iyi hale getirecek, bizi gerçekle yüzleştirecek tedbirlerin bir an önce alınması lazım.” açıklamasında bulundu.