ANKA'dan Bora Erdin'in haberine göre; Ham ayçiçeği yağında uygulanan gümrük vergisi 3 Nisan 2020 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan Cumhurbaşkanlığı Kararı ile 1 Şubat'tan 30 Haziran 2020'ye kadar geçerli olmak üzere yüzde 36'dan yüzde 30'a düşürüldü. Ancak 15 gün sonra (18 Nisan) ayçiçeği yağı ve tohumu ithalatında, hasat dönemine kadar uygulanmak üzere gümrük vergisi yeniden düzenlendi.
Ayçiçeğinde hasat öncesi 1 Haziran 2020'ye kadar ham ayçiçeği yağında yüzde 30 olan gümrük vergisi yüzde 18, yağlık ayçiçeği tohumunda yüzde 13 olan gümrük vergisi yüzde 9 olarak uygulanmaya alındı. Uygulamanın yürürlükten kalkmasına günler kala ayçiçeği yağı fiyatlarında artış sürüyor. Kasım ayında 69,95 TL olan 10 litrelik aynı marka aynı ürün aynı markette 89,95 TL’ye ulaştı. Yaklaşık yüzde 30 zam gelen ürünün litresi 7 TL’den 9 TL’ye çıktı. Yine başka bir marketin kataloğunda aynı markanın 4,5 litrelik ayçiçeği yağının Nisan’da 29,50 TL’ye satıldığı görülüyor. Aynı ürün aynı markanın 5 litrelik yağı fiyatının 39,95 TL olduğu belirtiliyor. Yaklaşık yarım litrelik fark olan üründeki bir 45 günlük fiyat değişimi ise yüzde 24’e ulaştı.
ÜRETİCİ FİYATI GEÇEN YIL YÜZDE 16,7 ARTTI
Türkiye’de 2018 ayçiçeği üretim miktarı bir önceki yıla göre yüzde 17,6 artarak yaklaşık 2 milyon ton oldu. 2018 yılı itibariyle Türkiye yağlık ayçiçeği üretiminde Tekirdağ yüzde 19, Konya yüzde 13,2, Edirne yüzde 10,7, Kırklareli yüzde 16,5 ve Adana yüzde 9,8’lik payla ilk sıralarda yer aldı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bitkisel üretim istatistiklerine göre 2019 yılında ayçiçeği üretimi bir önceki yıla göre yüzde 7,7 artarak 2,1 milyon ton olarak gerçekleşti.
2018 yılı itibariyle 2,74 TL/kg olan ayçiçeği üretici fiyatı, 2019 yılında bir önceki yıla göre yüzde 16,7 artışla 3,20 TL/kg olarak gerçekleşti. 2018 yılı itibariyle 9,07 TL/kg olan ayçiçeği yağı tüketici fiyatı, 2019 yılında bir önceki yıla göre yüzde 11,7 artışla 10,14 TL/kg oldu.