Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ‘faiz sebep, enflasyon sonuç’ tezi ve Merkez Bankası’nın ekonomistlerin tüm uyarılarına rağmen bu doğrultuda attığı adımlar, beraberinde her geçen gün daha da artan hayat pahalılığını getirdi.
“Çalışanları enflasyona karşı koruyacağız” nidalarıyla 4 bin 253 liraya yükseltilen asgari ücret, açlık sınırının altında kaldı. Hükümet, 'temmuz ayında ara zam' konusunu gündeme aldı.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu, ara zammı görüşmek için çarşamba günü saat 14.00'te toplanacak.
Erdoğan’ın açıklamalarının ardından en çok merak edilen konu ise asgari ücrete ne kadar artış yapılacağı oldu. Vatandaşlar enflasyonun üzerinde bir artış beklerken, ekonomistler bunlara da açıklık getirdi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) 'Piyasa Katılımcıları Anketi' sonuçlarına göre yıl sonu enflasyon beklentisi yüzde 64,59 oldu. 12 ay sonrası TÜFE beklentisi ise yüzde 37,91 olarak açıklandı.
Mynet'te yer alan habere göre ekonomistler enflasyon rakamlarında önümüzdeki aylarda yavaş yavaş çözülme yaşayacağını ileri sürdü ve ara zam için şu anki enflasyonun baz alınmasının beklenmemesi gerektiğini söyledi.
Yapılacak zammın yılın sonuna kadar olacak bir dönemi içerdiğinin altını çizen ekonomistler, yıllık bazda enflasyonu baz alarak yüzde 14-20 arasında bir artışın söz konusu olduğunu ifade ediyor.
Asgari ücrete yapılacak zam içinse ‘prim desteği’ formülünde birleşildi. Bu kapsamda yılsonundaki 'Asgari Ücret Tespit Komisyonu' toplantısına kadar kesintilerin tamamının veya bir kısmının devlet tarafından karşılanması değerlendiriliyor.
Memur ve emekliye zam senaryoları: Yüzde 40 mı, yüzde 81 mi?
1625 LİRALIK ALAN
2022 yılında çalışanların alacağı asgari ücret tutarında ve bazı vergi uygulamalarında değişikliğe gidilmişti. 2021 yılında 2.825,90 TL olan asgari ücret 2022 yılında yapılan düzenlemeyle 4.253,40 TL’ye çıkarıldı. Bununla birlikte Asgari Geçim İndirimi, damga vergisi ve gelir vergisi uygulamalarında da değişikliğe gidildi. Şu anda işveren sadece prim kesintisi bulunuyor.
Brüt asgari ücrette 760 lira prim kesintisi bulunuyor. İşveren açısından da 876 liralık prim maliyeti bulunuyor.
Asgari ücrete ara zam durumunda işverene prim desteği en çok konuşulan formül olarak değerlendiriliyor.
Brüt ücrete yapılan eklemeler şu şekilde:
● SGK primi işçi payı (Brüt ücret üzerinden %15,5) – 775,62 TL
● İşveren İşsizlik Sigorta Payı (Brüt ücret üzerinden %2) – 100,08 TL
Sonuç olarak işveren için 2022 asgari ücret maliyeti 5.879,70 TL olarak karşımıza çıkıyor. Asgari ücret net rakam üzerinden bakıldığında kamunun elinde 1625 liralık bir alan olduğu ifade ediliyor. Bu durumda asgari ücretin 5 bin 878 liraya yükselebileceği belirtiliyor.
İşverenin yükünün belli bir süre üzerinden tamamen alınıp, maliyeti işsizlik sigorta fonundan karşılayarak 5 bin 878 lira zam yapılmasının mümkün olduğu kaydedildi.
'ERDOĞAN DEVREYE GİREBİLİR'
Hatta Erdoğan’ın devreye girerek bu rakamın 6 bin liraya tamamlanabileceği ihtimali de gündeme geldi.
'ENFLASYONA ETKİSİ YOK'
Asgari ücrette yapılacak zam oranının devlet tarafından karşılanmasının enflasyonist baskı oluşturup oluşturmayacağı konusuna da açıklık getiren ekonomistler, iç piyasadaki zayıflığa vurgu yaptılar.
İhracatın ivmesi ile üretim ve satış yapıldığını belirten ekonomistler, bunun talebi dengeleyici bir rol oynayacağını, dış talepteki daralmanın iç talebin dolduracağını, dolayısıyla enflasyon üzerinde baskı yaratmayacağını dile getirdi.