Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (TÜRK-İŞ) 2021 Aralık’a ilişkin açlık ve yoksulluk sınırı verilerini açıkladı. Buna göre, dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 4 bin 13 TL’ye çıktı.
Gıda harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı ise (yoksulluk sınırı) 13 bin 72 TL’ye yükseldi.
Bekâr bir çalışanın ‘yaşama maliyeti' ise aylık 4 bin 926 TL’ye çıktı.
‘ASGARİ ÜCRETTEKİ ARTIŞ GÖLGEDE KALDI’
Türk-İş’ten yapılan yazılı açıklamada, “İşçi ve ailesinin önemli ve çoğu zaman tek geliri olan asgari ücret bu süreçte aylık net 2 bin 825,90 TL'den 4 bin 253,40 TL'ye yükseldi. Bir önceki yılda geçerli olan asgari ücrete kıyasla aylık net 1.427,50 TL ve yüzde 50,51 oranındaki artış, bu ay gerçekleşen fiyatların gölgesinde kaldı” denildi.
Dört kişilik bir ailenin sadece gıda harcamasının (mutfak masrafı) geçen aya göre 822 TL arttığına dikkat çeken Türk-İş, “Sadece aylık toplam harcama tutarındaki artış ise 2 bin 677 TL'dir. Ücretli çalışanın mutfağında ve aile bütçesinde deyim yerindeyse bu ay deprem yaşanmıştır” açıklamasını yaptı.
‘EK BİR ÖDEME YAPILMASI KAÇINILMAZ OLDU’
Açıklamada, “Ortaya çıkan yoksulluğun giderilmesi için ek bir ödemenin yapılması ve sosyal tedbirlerin alınması kaçınılmazdır. Yıllık artış mutfak harcamasında 1.423 TL ve toplam harcama olarak 4 bin 636 TL'dir.
Zorunlu ihtiyaçlar için geçen yıla göre yapılması gereken ek harcama tutarı kadar hane halkı gelirinde artış sağlanamadığı durumda aradaki fark daha fazla yoksullaşmadır.
Ücretli çalışanların borçlanarak aradaki farkı ötelemeye çalışması da çözüm değildir. Ücretli çalışanların kullandığı ihtiyaç kredisi ile kredi kartı borcunun faizi çok yüksektir” ifadelerine yer aldı.
GIDA ENFLASYONU 12 AYDA YÜZDE 55 ARTTI
TÜRK-İş’in verileri temel alındığında “mutfak enflasyonu”ndaki değişim Aralık 2021 itibariyle şu şekilde gelişti:
• Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin “gıda için” yapması gereken asgari harcama tutarı bir önceki aya göre rekor bir artışla yüzde 25,75 oranında gerçekleşti.
• Gıda enflasyonunda son on iki ay itibariyle artış oranı ise yüzde 54,96 oldu.
• Yıllık ortalama artış oranı ise yüzde 23,72 olarak hesaplandı.
• Süt, yoğurt, peynir grubunda; başta süt olmak üzere bütün markaların ürün çeşitlerinde yüksek oranda artış gerçekleşti. Sütte bir aylık artış yüzde 35,3 olarak hesaplandı. Bu ürün grubundan kaynaklanan fiyat artışlarının aile bütçesine getirdiği aylık ek yük 135 TL oldu.
• Et, tavuk, balık, sakatat, bakliyat ürünlerinin bulunduğu grupta; kıyma ve kuşbaşı et ile tavuk fiyatı artarken, sakatat (ciğer, böbrek, yürek) ürünlerinden sadece dana ciğeri fiyatı arttı.
YUMURTANIN TANESİ 1,80 TL’YE YÜKSELDİ
• Kıyma ve kuşbaşı et kilogram fiyatı ortalama 30 TL (yüzde 26,1) arttı. Tavuktaki artış yüzde 17,1 oldu. Fiyat artışlarından balık da payını aldı ve ortalama kilogram fiyatı arttı.
• Hesaplamada yine hamsi, istavrit gibi nispeten bol ve ucuz balık çeşidi dikkate alındı. Geçen ay 120 TL olan ithal somon kilogram fiyatı bu ay 190 TL etiket fiyatıyla tezgâhta yer aldı.
• Yumurtanın tanesi 1,30 TL'den 1,80 TL'ye yükseldi. Bakliyat ürünlerinden (kuru fasulye, kırmızı-yeşil mercimek, nohut, barbunya vb.) özellikle ithal edilenler, döviz kurundaki artışa paralel daha pahalı olurken, dövizdeki düşüş ürün fiyatlarına yansımadı.
ELEKTRİK VE DOĞALGAZ ASGARİ ÜCRETİ ERİTTİ
Vatandaşların cebine ilk kez girecek olan 2022 yılı zamlı asgari ücret, enerji faturalarına yapılan zamlar nedeniyle şimdiden eridi bitti… Zammın 565 lirası yani yüzde 43.6'sı cebe girmeden uçtu. CHP Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Akın elektrik, doğalgaz ve akaryakıt üzerinden hesap yaptı. Akın, “Ayda 230 kilovatsaat elektrik ve 300 metreküp doğalgaz harcayan ve aracına ayda bir depo akaryakıt alan vatandaş şimdiden 565 lira zararda'' dedi. Akın şunları söyledi:
DOĞALGAZA YÜZDE 25 ZAM
“Asgari ücretin açıklanmasından 15 gün sonra elektrik faturalarında kademeli tarifeye geçildi ve dört kişilik bir hanenin ortalama tüketim ücreti 210 liradan 370 liraya yükseldi. Doğalgaz tarifesine de yüzde 25 zam geldi. Kışın ortalama 100 metrekare büyüklüğündeki bir evin 22 derece sıcaklıkta olması için günde 10-11,5 metreküp doğalgaz harcaması gerekiyor. Ankara'da 300 – 350 metreküp doğalgazın faturaya yansıması 630 lira ila 735 lira olurken, son zamla 300 metreküpü 790 lira; 350 metreküp ise 980 liraya çıktı.”
CHP'li Akın'ın akaryakıt zam açıklaması ise şöyle oldu: “Asgari ücretin açıklandığı gün bir litre benzin 10 lira 40 kuruş, bir litre motorin 10 lira 38 kuruş, bir litre LPG otogazın ise 8 lira 23 kuruştu. Yapılan zam ile bir litre benzin yüzde 35, motorin yüzde 38 ve LPG otogaz da yüzde 13,5 arttı. Bir depo benzinin maliyeti son 45 günde 186 lira, bir depo motorinin maliyeti 200 lira, bir depo LPG otogazın maliyeti de 55 lira arttı. 45 günde yalnızca enerji faturalarına yapılan zam 565 liraya kadar çıktı. Asgari ücretteki artışın yüzde 43,6'sı cebe girmeden eridi.”
