Geçtiğimiz temmuz ayında 11 bin 402 lira olarak hesaplara yatırılan asgari ücret, yüksek enflasyon ve döviz kuru karşısında erimeye başladı.
Milyonlarca yurttaşın gözü asgari ücret rakamlarına yapılacak olan zam oranına çevrilmeye başladı.
YENİ KOMİSYON KURULACAK
İşçi, işveren ve iktidar temsilcilerinden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun aralık ayında toplanması bekleniyor.
TÜİK tarafından açıklanan enflasyon oranları asgari ücret belirlenirken önemli bir kıstas olacak.
Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (TÜRK-İŞ) Başkanı Ergün Atalay, "Allah nasip ederse kasım ayının 20'sinden sonra yeni bir komisyon kuracağız. Türkiye'de belki de şimdiye kadar hiç kurmadığımız şekilde bir komisyon kuracağız" ifadelerini kullanmıştı.
Atalay'ın açıklamalarının ardından kulislerde asgari ücret için başka formüller konuşulmaya başlandı.
Asgari ücret görüşmelerine ilişkin Milliyet'e konuşan Muhammet Bayram şunları kaydetti:
"Yeni asgari ücret görüşmeleri sene sonu gelmesiyle birlikte başlayacak. TÜRK-İŞ Başkanı Ergün Atalay bir açıklama yaptı. Kendisi zaten daha önceden de belirtiyordu, “Ben sadece en fazla üyeye sahip sendika başkanı olduğum için bu toplantıya katılıyorum, aslında benim temsil etmemem gerekiyor. Tam temsil için masada işçinin, asgari ücret alanın da olması gerekiyor” diyordu.
Bu kapsamda bir çalışma yapılacağını duyurdu. TÜRK-İŞ tarafından komisyon kurulacağını, burada gerçekten asgari ücretli olacağını söyledi. Zaten sendikalar asgari ücret almıyor. Burada yeni bir komisyon kurulması, onların taleplerinin dinlenmesi önemli.
"KANUNEN MÜMKÜN DEĞİL"
Kanunen masaya gelip konuşabilirler mi? Ben bunun teknik olarak mümkün olduğunu düşünmüyorum. Kanun olarak kimin temsil edeceği belli. Ergün Atalay, kurulacak komisyon neticesinde alınacak kararı deklare edip onun üstünden masaya oturabilir. Masada ‘bizim komisyonca aldığımız kararlar bunlardır’ diyebilir.
YENİ KOMİSYONUN ETKİSİ NE OLUR?
Mutlak suretle basın açıklamasını bu kişilerle yapabilir. Ben kurulacak komisyonun olumlu olduğunu düşünüyorum. Burada asgari ücretlilerin taleplerinin tecelli edilebileceğini düşünüyorum.
Buna ilişkin zaten eski Çalışma Bakanı bir çalışma yapılmıştı. ‘Asgari ücret ne kadar olmalı?’ diye sorulmuştu. Yeni belirlenecek asgari ücrete yakınsamalar yapılmıştı. O yüzden kurulacak komisyon olumlu olacaktır.
Bu dönemde memura yapılacak zammın yüzde 50’ler civarında olacağı konuşulurken, ‘asgari ücrete ne kadar zam olacak?’ bu merak konusu. Asgari ücrete yüzde 35 zam yapılmıştı. Asıl zammın sene başında yapılacağı söylenmişti.
PAZARLIKLAR BU RAKAMLARDAN BAŞLAYACAK
Şu anda net asgari ücret 11 bin 402 TL, TÜRK-İŞ’in araştırmasında açlık sınırı 13 bin TL seviyesinde. Bu 4 kişilik bir ailenin aylık yapabileceği gıda harcamasıdır. Yoksulluk sınırı ise 43 bin 433 TL olarak belirlendi. Bekar bir çalışanın aylık yaşam maliyeti 17 bin 336 TL. Burada en azından açlık sınırı üzerine çıkmasını bekleyebilir. Ancak 13 bin TL açlık sınırı eylül ayı rakamıdır.
Son 6 aylık enflasyonun yüzde 40’lar seviyesinde olacağını söyleyebiliriz. Şu anda açıklanan 3 aylık enflasyon yüzde 25.11. Ortalama yüzde 5’ler seviyesinde yükselirse aylık olarak, yüzde 38-40 seviyesinde bir 6 aylık enflasyon olacağını düşünüyoruz.
Eğer yüzde 40 enflasyon olursa asgari ücret en düşük 11.402 TL olan asgari ücretin en düşük 15.960 TL seviyesine geleceğini düşünüyoruz. Bence taban rakam 15 bin TL seviyesinde olacaktır. Görüşmelerde zam pazarlığı 15 bin TL seviyesinden başlayabilir.
"BÖLGESEL ASGARİ ÜCRET KONUŞULMALI"
Asgari ücretlinin alacağı rakamdan ziyade burada alım gücü de önemli. Aslında asgari ücret artmasa, alım gücü artsa bu refaha daha olumlu katkı sağlar. Son 2 yıldır bahsediyoruz. Bölgesel asgari ücretlerin konuşulması gerekiyor. İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyükşehirlerde asgari ücretli kalmadı.
15 bin TL seviyesinde bir asgari ücret İstanbul gibi büyükşehirlerde az. İşveren tarafından bu rakamın üzerinde de maaş verilebilir. İşverenler çalışanını memnun etmek zorundadır. İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyükşehirlerde en düşük ev kirası 10 bin TL seviyesinden başlıyor.
"15 BİN-17 BİN ARASINDA BELİRLENECEKTİR"
Bir kişi 10 bin TL kira verse geri kalan harcamalarını nasıl yapacak? Tek bir kişinin ev geçindirmesi mümkün değil. Bence pazarlık en az 15 bin TL seviyesinden başlayacaktır. 15 bin ile 17.500 TL arasında bir asgari ücret belirlenecektir diye düşünüyorum.”