Türkiye'de seçimlere bir buçuk yıldan az bir süre kalmışken, ekonomi başta olmak üzere birçok alanda yaşanan sorunlar muhalefetin adayının kim olacağına dair tartışmalar günden güne artıyor.
Muhalefet liderlerinin "Aday altılı masanın mutabakatıyla belirlenecek ve seçim dönemine girilinceye kadar konuşulmayacak" açıklamasına karşın, kamuoyunda farklı isimler öne çıkıyor ve bu isimler üzerinden de yeni bir tartışma kapısı aralanıyor.
Son olarak İYİ Parti lideri Meral Akşener, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş'ın, Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ'ın açıklamalarıyla gündeme gelen cumhurbaşkanı adaylığıyla ilgili soruya, "Adının anılmasından gurur duyarım çünkü belediye seçimlerinde ittifakın adayıydı" yanıtını verdi.
HDP seçmeninin nasıl bir tercih yapacağı sorusu da seçim gündeminde önemini korurken eski HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş da geçen günlerde dikkat çeken açıklamalarda bulundu. “Ben halen aday adayıyım, iddiamı koruyorum” diyen Demirtaş, Yavaş’ın olası cumhurbaşkanlığı adaylığıyla ilgili, “Cumhurbaşkanı adaylığında isimden çok ilkelere bağlı olup olmayacağına bakarız” ifadesini kullandı. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nu 'takip etmeye çalıştığını' söyledi.
MUHALİF SEÇMEN HATA YAPILMASINDAN KORKUYOR
Cumhuriyet gazetesinden Gizay Çelik'in haberine göre 'muhalefetin adayının kim olacağı' tartışmasıyla ilgili MAK Araştırma Koordinatörü Mehmet Ali Kulat, Yöneylem Araştırma Koordinatörü Derya Kömürcü ve AKSOY Araştırma Şirketi'nin kurucusu Ertan Aksoy konuştu.
Kömürcü, muhalefetin ortak cumhurbaşkanı adayı konusunda şimdiye dek üç ismin öne çıktığını belirterek "Kemal Kılıçdaroğlu, Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş’ın oy potansiyellerini analiz ettiğimizde, aralarında farklar olmakla birlikte iki adayın yarıştığı bir senaryoda üç ismin de Erdoğan’ı geride bıraktığı görülüyor" diyor.
Çelik'in yönelttiği sorular ve aldığı yanıtlar şöyle:
'TARAFSIZ CUMHURBAŞKANI ÖNE ÇIKIYOR'
- Seçimler yaklaşırken 'adaylık tartışması' da siyasetin ana gündem maddesi olmuş durumda. Seçmene bu durum nasıl yansıyor? Seçmen nasıl bir cumhurbaşkanı profili istiyor?
Kulat: MAK Danışmanlık olarak farklı aralıklarla sorduğumuz bir soru var. Size göre cumhurbaşkanı nasıl biri olmalıdır? Bu soruya aldığımız cevapların en önemlisi; tarafsız cumhurbaşkanıdır. Bunu sırasıyla herkese aynı uzaklıkta, devlet ciddiyeti olan, toplumun milli ve manevi değerlerine saygılı, anayasa / kanunları önemseyen ve bunlara uyan, Atatürkçü vb. ifadeler sıralanıyor.
AKSOY: YOKSULDAN YANA OLACAĞINA İNANDIRAN ADAYIN ŞANSI YÜKSEK
Aksoy: Ekonomide doğru kararlar verecek birikimi hissettiren, toplumcu siyaseti benimseyen, yoksuldan yana olacağına inandıran adayın şansı daha yüksek. Ek olarak talep sadece ekonomide değil. Ülkenin aşırılaşan siyasal iklimine karşı normali inşa edecek, kapsayıcı bir siyaseti tercih edecek, özgürlüklerin önünü açacak ve toplumsal barışı büyütecek bir profil daha fazla karşılık bulacaktır.
'ERDOĞAN GİTSİN’ DİYENLER ÇOĞUNLUKTA
Kömürcü: Muhalif seçmen bir hata yapılmasından, kazanamayacak bir ismin aday gösterilmesinden korktuğu için adayın kim olacağı konusu bu kadar öne çıkıyor. Seçmen, Erdoğan’ı destekleyenlerle, “Erdoğan gitsin” diyenler şeklinde ayrışıyor. “Gitsin” diyenler şu anda çoğunluğu oluşturuyor. Dolayısıyla muhalif seçmenin adayla ilgili temel kaygısı, kim olacağından çok kazanıp kazanamayacağıyla ilgili.
KÖMÜRCÜ: TEK ADAM REJİMİNDEN BIKMIŞLIK
“Şöyle ya da böyle bir profili olsun”dan daha önemlisi kazanabilecek olması. Bunun dışında tek adam rejiminden bıkmışlığın getirdiği bir ekip arayışı da var. Seçmen tek bir ismi değil, cumhurbaşkanının kabinesinde yer alacak isimleri, ekonomiyi kimin yöneteceğini, projeleri, programda neler olacağını merak ediyor. Bunun yanında seçmen için en önemli konulardan biri de seçim güvenliği. Dolayısıyla seçmen, cumhurbaşkanı adayı olacak kişinin oyuna sahip çıkacak, seçim güvenliği için Türkiye çapında parti örgütlerini mobilize edebilecek biri olmasını talep ediyor.
KULAT: 'MİLLİYETÇİ TABANDA DESTEĞİ BÜYÜK'
- Ümit Özdağ'ın ABB Başkanı Mansur Yavaş’ı "adaylığa davet etmesi" kamuoyunun gündemine oturdu. Yavaş, konuyla ilgili yaptığı açıklamada ise, "kamu görevlisi" olduğunu belirtti. Buna karşın Yavaş'ın adaylığı gündeme gelirse hangi kesimlerden oy alabilir / hangilerinden alamaz?
Kulat: Mansur Yavaş, son dönemin yıldızı parlayan ve toplumsal kabulü en yüksek siyasetçilerinden biri. Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nda ortaya koyduğu işine odaklı, devlet ciddiyeti olan ve sosyal belediyeciliği önceleyen profiliyle ülkeyi en üst makamlarda yönetmeye ehil algısını güçlendirdi. Aslında bu kabul, siyaset üstü genel kabul diyebileceğimiz bir kabul de görüyor. Ancak partisinin oyunun yanı sıra Millet İttifakı'nın bileşenlerin genel desteği yanında özellikle de milliyetçi tabanda da yüksek bir toplumsal desteği var.
'İKTİDAR TABANINDAN OY ALMA POTANSİYELİ VAR'
Aksoy: Kamuoyu yoklamaları Yavaş’ın aday olması halinde muhalif blokun önemli bir kısmının desteğini almakla birlikte iktidar bloku seçmeninden de bir miktar oy koparma potansiyeline sahip olduğunu işaret ediyor.
'GÜÇ İLİŞKİLERİNİN OLDUĞUNU GÖZ ARDI EDEMEYİZ'
Kömürcü: Muhalefetin ortak cumhurbaşkanı adayı konusunda karar vericinin altı lider olacağı, altı lider içinde de ne kadar eşit bir ilişki kurulmaya çalışırsa çalışılsın kaçınılmaz güç ilişkilerinin olduğunu göz ardı edemeyiz. CHP liderinin, kadrolarının, örgütünün benimsemeyeceği bir isim cumhurbaşkanı adayı olamaz. Aynı şey Meral Akşener için de geçerli.
Liderler seçim kadar seçim sonrasını, iktidarın yarattığı 20 yıllık tahribatın nasıl giderileceği kadar, güçlendirilmiş parlamenter sisteme nasıl geçileceğini de hesaba katarak, hatta bir sonraki seçimde nasıl bir siyasal tablo oluşabileceğine dair öngörülerde bulunarak bir karar verecekler.
'İKİ KERE SEÇİM KAZANMIŞ BİR SİYASETÇİ'
- Aday olma potansiyelleri sıklıkla dillendirilen İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu ve ABB Başkanı Mansur Yavaş hangi farklı seçmen gruplarından destek alıyor?
Kulat: Bugün itibarıyla Mansur Yavaş’ın Millet İttifakı bileşenlerinin yanı sıra milliyetçi oyları çok kolay alabileceği anlaşılıyor. Ekrem İmamoğlu, Ankara’ya kıyaslandığında neredeyse üç katı büyüklükte bir metropolde iki kere seçim kazanmış bir siyasetçi. İstanbul seçimlerinde Millet İttifakı bileşenlerinin yanı sıra HDP tabanından da blok oy alabildi.
KULAT: HER İKİ BAŞKAN DA KAZANABİLECEK DURUMDA
Dolayısıyla her iki belediye başkanı için de oy alabildikleri taban üzerinden yapılacak analiz kadar gittikçe genişleyen Millet İttifakı desteği, seçim zamanında kampanya çalışmaları, rakiplerinin performansı ve en önemlisi de seçim zamanında ülkenin konjonktürel durumu önemli olacak. Bu ön şartları belirttikten sonra bugün itibariyle her iki belediye başkanı da seçimi kazanabilecek durumda görünüyor.
AKSOY: İMAMOĞLU VE YAVAŞ, ERDOĞAN KARŞISINDA FARKI AÇTI
Aksoy: Hem İmamoğlu hem de Yavaş’ın potansiyel adaylığı ölçüldüğünde Erdoğan karşısında anlamlı oranda fark açtıklarını görüyoruz. Her iki isim de muhalefeti destekleyen seçmen gruplarının büyük kısmının desteğini alabiliyor. Ek olarak, Yavaş milliyetçi tabanda görece daha iyi durumdayken İmamoğlu da daha zor olan grupta Kürtlerde ve HDP tabanında daha yüksek bir destek alıyor. Bu kesim için Karadenizli bir demokrat profil daha iyi geliyor.
KÖMÜRCÜ: ÜÇ İSİM DE ERDOĞAN’I GERİDE BIRAKIYOR
Kömürcü: Muhalefetin ortak cumhurbaşkanı adaylığı konusunda üç isim öne çıkıyor. Kemal Kılıçdaroğlu, Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş’ın oy potansiyellerini analiz ettiğimizde, aralarında farklar olmakla birlikte iki adayın yarıştığı bir senaryoda üç ismin de Erdoğan’ı geride bıraktığı görülüyor.
'ERDOĞAN KALSIN MI, GİTSİN Mİ’ SEÇİMİ'
Önümüzdeki seçimin temel özelliği “Erdoğan kalsın mı, gitsin mi” seçimi olması. Tam da bu yüzden muhalif seçmen, öncelikli isim tercihleri olsa da, son kertede muhalefetin ortak adayı kim olursa Erdoğan karşısında ona oy vereceğini ifade ediyor.
