31 Mart Pazar günü yapılacak yerel seçimlere saatler kaldı. Türkiye, seçimlerin tamamlanmasının ardından başta sabit ve dar gelirliler olmak üzere milyonlarca vatandaşın geçim derdini büyütecek “acı reçete” ile karşı karşıya kalacak. Zam ve vergi artışları gündeme gelecek.
Seçim sonrasında elektrik ve doğal gaza zam yapılması hemen hemen kesin gözüküyor. Enerji zamlarının ilk işaretini, Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan, 2024 yılının ilk enflasyon raporunun açıklandığı şubat ayında verdi.
Karahan’a, “Uzun süredir enerji fiyatlarında artış yapılmıyor. Bu artışların seçim sonrasına ertelendiğine vurgu yapılıyor. Seçim sonrasında özellikle doğal gaz ve elektrik fiyatlarında bir artışın enflasyona etkisi nasıl olacaktır?” sorusu soruldu.
Karahan, bu soruyu şöyle yanıtladı:
“Biz enflasyon tahminlerimiz yaparken birçok kalemde yaşanabilecek zamlar için bir projeksiyonda bulunuyoruz. Burada öne çıkan faktör enerji olacak. Elektrik ve doğal gazda bir düzenleme yapılması bekleniyor. Bu çerçevede OVP’yi (Orta Vadeli Program) kullandık. OVP oldukça bağlayıcı bir program. Orada yapılan belli varsayımların gerçekleşeceğini düşünüyoruz ve tahminlerimizi yaparken de fiyatlarda bir miktar güncelleme olacağını tahminlerimize yansıttık.”
Doğal gaz zammı
Enerji uzmanı Ali Arif Aktürk’ü, KRT TV’de her hafta Cumartesi günü yayınlanan “Evdeki Hesap” programına konuk ettik. Aktürk’le, enerji zamlarını konuştuk.
Aktürk, BOTAŞ’ın ithal ettiği ve her 1000 metreküpüne 300 dolar ödediği doğal gazı, konutlara 4 bin 80 TL’den verdiğini belirterek, BOTAŞ’ın aradaki farkın sübvanse etiğini, desteklediğini söyledi.
Aktürk, bu farkın doğal gaz için zam gereksinimi olarak görülebileceğini belirterek, bu bağlamda konutlara en az yüzde 150-200 dolayında zamma gereksinim olduğunu söyledi.
Aktürk, doğal gaza seçim sonrasında bu oranda zam yapılmasını beklemediğini kaydederek, “Yıl sonuna dek yüzde 50-55 oranında zam yapılabileceğini düşünüyorum. Yaz aylarında konutlarda gaz tüketimi düşer. Yaz mevsiminde gaz fiyatında artışlar gündeme gelebilir” diye konuştu.
Elektrik zammı
Peki, seçimi izleyen aylarda elektriğe ne kadar zam bekleniyor?
Aktürk, bu soruyu da şöyle yanıtladı:
“Ben, konutlarda kullanılan elektriğe yıl sonuna dek yüzde 20 düzeyinde zam yapılmasını bekliyorum.”
Enerji sektörü ise yıl sonuna kadar konut elektriğine en az yüzde 50 zam yapılabileceğini ifade ediyor.
Gerek doğal gaz gerekse de elektrik zammı, doğrudan enflasyonu etkileyecek. Hükümetin, yıl sonu enflasyon hedefi yüzde 36.
Ekonomi yönetimi, bu hedefi de göz önünde bulundurarak enerji zamları konusunda karar alacak. Zam oranlarını belirleyecek.
Oran ne olursa olsun enflasyonun yükseldiği, hayatın daha pahalı hale geldiği bir süreçte yapılacak her zam vatandaşın daha çok kemer sıkmasıyla sonuçlanacak.
Yaşamda kalma mücadelesi çetinleşecek...