Ankara ve İstanbul olmak üzere birçok şehir mevsim normallerinin üzerinde seyreden sıcakların etkili olduğu görece kurak bir dönemden geçiyor. Bu kış pek çok kent çok az kar yağışı aldı. Yağmur yağışı da sınırlı kaldı. Büyükşehirlere içme suyu sağlayan barajlarda doluluk oranları 'idare eder' düzeylere ancak çıkabildi.
Megakent İstanbul'a bakalım. İstanbul’un nüfusu, 15 milyon 655 bin 924 kişi. İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi’nin (İSKİ) verilerine göre, megakentte barajların ortalama doluluk oranı yüzde 76.36 düzeyinde bulunuyor. Dörtte biri boş...
Peki, elektrik üreten barajlara ne kadar su geldi? Bu barajlardan suya dayalı olarak günlük ne kadar elektrik üretiliyor?
Keban, Adıgüzel, Alkumru, Almus, Alpaslan-1, Altınkaya, Batman, Boyabat, Demirköprü, Deriner, Dicle, Ermenek, Garzan, Hasan Uğurlu, Hirfanlı, Karacaören 'ana havza' barajlar olarak adlandırılıyor.
Bu barajlar, 2023 yılı ocak ayında toplam 1 milyar 811 milyon metreküp su geldi. Bu yıl ocak ayında gelen su miktarı 6 milyar 236 milyon metreküpü aştı. Ciddi bir artış yaşandı.
Söz konusu barajlara şubatta da gelen su miktarı hız kesmedi. Geçen yıl 1-14 Şubat arasında ana havza barajlara toplam 1 milyar 152 milyon metreküp su geldi. Bu yıl aynı dönemde gelen su miktarı, 2.5 milyar metreküpe yükseldi.
Enerji yönetimi, barajlara gelen su miktarının artması üzerine elektrik üretiminde önemli bir makas değişikliği yaptı. Toplam elektrik üretiminde suyun payı artırıldı. Suyun, günlük elektrik üretimindeki payı yüzde 30'lar düzeyinde buluyor. Suyun payı artarken ithal bir girdi olan doğal gazın payı yüzde 20'nin altına indi.
Doğal gazın payının toplam elektrik üretimi içinde yüzde 50'lere yaklaştığı yıllar da olmuştu.
Su, en ucuz elektrik üretim kaynağı olarak öne çıkıyor. Sudan elektrik üretiminin payı arttıkça ortalama birim elektrik üretim maliyetleri belirgin biçimde geriliyor. Bu durum, gerek sanayici ve tüccar gerekse de konut aboneleri açısından daha düşük bedelle elektrik kullanmak anlamına geliyor.
Enerji sektörü uzmanları, elektrik üreten barajlara, mayıs ayının ilk yarısına kadar yoğun biçimde su akışının devam edebileceğini belirterek, “Enerji yönetiminin talimatıyla şu anda sudan ciddi biçimde elektrik üretiliyor. Enerji yönetiminin bu yılı olduğu kadar gelecek yılı da dikkate alarak elektrik üretim planlamasını yapması, suyun da bu planlamayla payının ayarlanması önemli bir husus olarak öne çıkıyor” diye konuştu.