Kirada yüzde 25 zam sınırının 1 Temmuz itibarıyla sonlanmasıyla birlikte kira artış oranlarında yeni dönem başladı. Buna göre TÜFE’nin 12 aylık ortalaması olan eski usule göre kira zam oranı belirlenecek.
Öte yandan sınırın kalmasının ardından "Yüzde 65’in üzerinde zam mümkün mü?" sorusunun cevabı merak konusu oldu.
Milliyet'in haberine göre, Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı konuya ilişkin şunları söyledi:
“Kira düzenlemesinde yeni dönem 2 Temmuz itibarıyla başladı. Konutlarda kira artışı sınırlaması 11 Haziran 2022’de devreye girmişti, 1 Temmuz 2024 tarihi dahil olmak üzere bu sınırlama sona erdi. 2 Temmuz 2024 sonrası yenilenen kira kontratlarında üst sınır artık yüzde 25 değil. TÜFE’nin son 12 aylık ortalaması esas alınacak. Yüzde 25’lik sınırın kaldırılması ev sahiplerine sınırsız bir kira artışı yapma imkanı tanımıyor. Kira bedelini yeniden belirleme hakkı da vermiyor. Ara zam yapılması da mümkün olmuyor.
Bir kiracının son 2 yılda kira artış oranı yüzde 25 şeklinde olduysa eski kiracı ile yeni kiracı arasındaki farkın ciddi bir şekilde arttığını söylemek mümkün. Sahada gördüğümüz kadarıyla bunların birçoğu davaya dönüştü ya da arabulucu üzerinden bir anlaşma yoluna gidildi. Ülkemizde 200 bini geçen dava sayısı olduğunu söylemek mümkün. Eski kiracılar ile yeni kiracılar arasındaki farkın TÜFE düzenlemesi olsa da kısa sürede toparlanması mümkün değil. 5 yılı geçen kira sözleşmeleri kira tespit davasına konu oluyor. 10 yılı geçen sürede ise tahliye davaları istenebiliyor.
Ya da bir diğer alternatif olarak kiracılar mal sahipleri ile anlaşma yoluna gidiyorlar. Bir şekilde yüzde 25’in üzerinde kira artışları yaparak, hatta eski kira bedelleri piyasa rayicine göre düşük kalanlar TÜFE üzerinden değil de yüzde 100, yüzde 150 oranında artış yaparak mal sahibi ile uzlaşma yoluna gidiyor. Mal sahiplerinin de önemli bir kısmı elde ettikleri kiraların düşmesi nedeniyle sıkıntı yaşadıklarını ifade ediyorlar. Bu durum her iki taraf açısından bazı sorunları beraberinde getiriyor.
Yaz aylarının gelmesiyle beraber kiralarda tansiyon biraz daha azalıyor. Öğrenci evleri boşalıyor. Tayinler nedeniyle göçler olabiliyor. Asıl tansiyon eylül ayı gibi artıyor olacak.
İstanbul’da kentsel dönüşümün çok büyük etkileri var. Evlenme nedeniyle iç talepte artış var. Günlük kiralıkta evlerin piyasaya kiralık olarak arz edilmesi kiralık arzını artırdı. İstanbul’da 1 yılda konut fiyat ortalamaları kiralarda yüzde 50 seviyelerinde arttı.
Yani ocak ayında ortalama kira fiyatları metrekarede İstanbul’da 170-180 TL aralığındayken şimdi 210-220 TL aralığına geldi. Yani bugün 100 metrekare bir daire İstanbul’da 22 bin TL seviyelerinde. Bu daire eğer sıfırsa 28 bin TL’lere çıkıyor. 20 yaş ve üzerindeyse 18 bin TL seviyelerine kadar düşebiliyor.
Ankara’da enflasyonun üzerinde bir kira artışı var, bu oran yüzde 70 seviyelerinde. Haziran ayında ortalamalar metrekarede 170 TL’lere yaklaştı. Ocak ayında bu yaklaşık 125 TL seviyelerindeydi.
İzmir’de kira artış oranı yıllık yüzde 60 seviyelerinde kaldı. Metrekarede kira fiyatı 200 TL seviyelerinde.”