14 Kasım'da vücudunda oluşan enfeksiyon nedeniyle Mersin Mezitli’de özel bir hastanede tedavi altına alınan 1914 doğumlu akademisyen Muazzez İlmiye Çığ, yoğun bakımda, doktorların müdahalesine rağmen hayatını kaybetti.
'SÜMER KRALİÇESİ'
Çığ'ın vefatı Kaynak Yayınları'ndan yapılan bir açıklamayla duyuruldu. Kaynak yayınları sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı açıklamada, "Türkiye'nin aydınlanma mücadelesinin yorulmak ve yaşlanmak bilmeyen değerli bilim kadını, son Sümer Kraliçesi, değerli yazarımız Muazzez İlmiye Çığ'ı kaybettik. Ailesinin, okurlarının ve ülkemizin başı sağolsun." ifadelerini kullandı.
Cumhuriyet'in aydınlık yüzü, Atatürk ilke ve inkılaplarının yılmaz savunucusu Muazzez İlmiye Çığ, 110 yaşında hayata veda etti. Cumhuriyet kadını Çığ, bilimsel çalışmaları ve Türk kültürüne yaptığı katkılarla hafızalarda derin izler, vefatıyla büyük boşluk bıraktı.
Yaşamı boyunca azimle çalışan Çığ, son günlerine kadar aktif bir şekilde topluma katkı sağlamaya devam etti.
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Mersin'de 110 yaşında vefat eden Sümerolog, arkeolog ve dilbilimci Muazzez İlmiye Çığ için sosyal medya hesabından başsağlığı mesajı yayımladı.
Türk kültürüne ve tarihine eşsiz katkılar sunan Çığ'ın vefatını derin bir üzüntüyle öğrendiğini belirten Ersoy, mesajında şunları kaydetti:
"Ömrünü insanlık tarihinin en eski izlerini aydınlatmaya adamış değerli bilim insanımız, araştırmaları ve eserleriyle nesiller boyu hatırlanacaktır. Kendisine Allah'tan rahmet, ailesine ve tüm sevenlerine sabır diliyorum. Türk bilim dünyasının başı sağ olsun."
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, Çığ'ın vefatından dolayı sosyal medya hesabından taziye mesajı yayımladı. İmamoğlu, yaptığı paylaşımda şunları kaydetti:
"Ülkemizin kıymetli bilim insanlarından, Sümerolog Muazzez İlmiye Çığ’ın vefat haberini aldık. Kendisine Allah’tan rahmet; ailesine, bilim dünyasına, öğrencilerine başsağlığı dilerim."
Muazzez İlmiye Çığ, 1'inci Dünya Savaşı'nın patlak vermesinden birkaç hafta önce Bursa'da doğdu. 1919'da beşinci yaş gününü kutladığı sırada Yunan ordusu tarafından İzmir'in işgal edilmesi üzerine öğretmen olan babası, ailesinin güvenliğini sağlamak için Çorum'a taşındı ve Muazzez İlmiye Çığ ilköğrenimini burada tamamladı. Ayrıca Fransızca ve keman dersleri aldı. 1926'da sınavla Bursa Kız Muallim Mektebi'ne girdi ve 1931'de, 17 yaşına geldiğinde ilkokul öğretmeni yetiştiren bu okuldan mezun oldu. Yaklaşık beş yıl boyunca Eskişehir'de öğretmenlik yaptı. 1936'da Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Hititoloji Bölümü'ne kaydoldu.
1940'ta diplomasını aldıktan sonra, İstanbul Arkeoloji Müzeleri'ni oluşturan üç kurumdan biri olan Antik Şark Eserleri Müzesi'nde on yıl sürecek kariyerine, kurumun arşivlerinde tercüme edilmeden ve tasnif edilmeden saklanan binlerce çivi yazılı tablet alanında uzman olarak başladı. Meslektaşları Hatice Kızılyay ve F.R. Kraus ile birlikte, müzenin deposunda bulunan Sümer, Akad ve Hitit dillerinde yazılan binlerce tableti temizledi, ardından sınıflandırıp, numaralandırdı.
Çığ, 74 bin tabletten oluşan çivi yazılı belgeler arşivini oluşturdu ve 3 bin tabletin kopyasını çıkarıp, katalog hâlinde yayımladı. 1972'de emekliye ayrıldı. Emeklilikten sonra bir süre yurtdışında yaşayan Muazzez İlmiye Çığ, 1988'de Philadelphia'daki Asuroloji kongresine katıldı.
Prof. Kramer'in History Begins at Sumer adlı kitabını Türkçeye çevirdi ve kitap 1990'da 'Tarih Sümer'de Başlar' adıyla Türk Tarih Kurumu tarafından yayımlandı. Kitabın çok ilgi görmesi üzerine 1993'te çocuklara yönelik Zaman Tüneliyle Sümerlere Yolculuk da dâhil, Sümer ve Hitit kültürlerini tanıtan 13 kitap yazdı. 2000 yılında İstanbul Üniversitesi'nden (İlk Çivi Yazısı ve Sümeroloji Uzmanı unvanıyla) fahri doktora aldı. Muazzez İlmiye Çığ'ın özel arşivi Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı'nda bulunmaktadır. 16 kitap yazan Çığ, hayatı boyunca çok sayıda ödüle de layık görüldü.
Topkapı Müzesi Müdürü M. Kemal Çığ ile 1940 ve 1983 yılları arasında evli olan 2 kız annesi Muazzez İlmiye Çığ, 110 yaşında tedavi gördüğü hastanede hayata gözlerini yumdu.
Muazzez İlmiye Çığ, Türkiye'nin aydınlanma sürecine önemli katkılar yaptı ve Atatürk'ün mirasına olan sadakatiyle bilindi. 109 yaşında, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Nutuk eserini televizyon kanallarında ezbere okuması, onun Cumhuriyet değerlerine olan bağlılığının kanıtı ve gelecek nesillere en güzel örneğiydi.
Hayatı boyunca bilim insanı kimliğinin yanı sıra bir eğitimci olarak da öne çıkan Çığ, özellikle gençlerin bilinçlenmesi ve Cumhuriyet değerlerinin yaşatılması için sayısız konferans ve seminer verdi. Yayınladığı kitaplar ve makalelerle tarihe ışık tutarak, yeni nesillere yol gösterici olmayı sürdürdü.