Türkiye’de sıfır atık hedefine ulaşmada en kritik dönemeçlerden olan depozito iade sistemine geçiş çalışmalarında sona gelindi. Cam, plastik ve metal ambalajlı su, kola, meyve suyu, bira türü içecekler için büfe, bakkal, marketlerde 25 kuruş depozito ödenecek. Türkiye Emlak Katılım Bankası’nın altyapısı üzerinden e-cüzdan açılarak, vatandaşın geri dönüşüme attığı her bir şişe için 25 kuruş eklenecek. Biriken paralar alışverişlerde kullanılabilecek.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı bünyesinde faaliyet gösteren Türkiye Çevre Ajansı’nın yönetiminde çalışmaları sürdürülen Depozito Yönetim Sistemi’ne (DYS) 1 Ocak 2025 itibarıyla başlanması hedefleniyor. İlk olarak 1 Ocak 2021 tarihinde geçilmesi öngörülen ancak çeşitli nedenlerle hazırlık süreci sarkan DYS, 100 mililitre ile 3 litre arasında yer alan tek kullanımlık içecek ambalajları için başlayacak.
Türkiye’de bu büyüklükte yıllık 20 milyar adet cam, plastik, alüminyum ambalajlı içecek tüketildiğini belirten bakanlık yetkilileri, bunların toplanmasıyla ekonomiye yıllık 500 milyon Euro kazanç sağlanmasını hedeflediklerini anlattılar.
2025 yılı içinde tüm il ve ilçelerde 5 bin noktada geri alım sistemi kurulacak. Depozito iade makineleri öncelikli olarak belediyeler, millet bahçeleri ve üniversitelere yerleştirilecek. Sistem, 1 Ocak 2025’ten itibaren işlemeye başlayacak ve depozito iade makineleri 2025 süresince zincir marketler, alışveriş merkezleri, oteller, restoran ve kafeterya gibi alanlara yaygınlaştırılacak.
Depozito iade makinelerinin ithalat edilmesi yerine yerli imkânlarla üretilmesini hedeflenirken, vatandaş iade ettiği her bir şişe, kutu için depozito bedeli, bakanlığa bağlı Türkiye Emlak Katılım Bankası üzerinden açılacak e-cüzdan hesabında toplanacak. Biriken paralar tüm alışverişlerde kullanılabilecek.
Hürriyet’in haberine göre, bir sektör temsilcisi; metal, cam, plastik malzemeden üretilmiş bu ambalajlar için belirlenen 25 kuruşluk depozito bedelinin çok düşük olduğunu, 2021 yılında geçiş planları yapılırken belirlenen bu değerin 1 lira üzerine çıkarılması gerektiğini söyledi. Aksi halde sistemin zarar edeceğini, katılımın düşük kalacağını ifade eden temsilci, Almanya’da şişelerde geri dönüşüm oranının yüzde 90 seviyesine yükseldiğini anımsattı.