Gözaltında kaybedilen yakınlarının akıbetini sormak ve faillerin yargılanması talebiyle 1995 yılından bu yana İstanbul Taksim'deki Galatasaray Meydanı’nda oturma eylemi yapan Cumartesi Anneleri, 991'incı haftada, 29 yıl önce gözaltında kaybedilen Hasan Ocak’ın akıbetini sordu.
Artı Gerçek'ten Ezgi Yıldız'ın aktardığına göre açıklamayı İnsan Hakları Derneği Eş Genel Başkanı Eren Keskin okudu. Keskin’in ardından Ocak ailesi söz aldı. Ağabeyi Hasan için meydana dönerek konuşan Maside Ocak, “Sizi aramaktan vazgeçmeyeceğiz” dedi.
Hasan Ocak’ın 1995 yılında atama bekleyen bir öğretmen olduğunu söyleyen Keskin, kaybedilme öyküsünü ve yargı sürecini paylaştı. Açıklamadan öne çıkanlar şöyle:
“Ocak, atamasını beklerken Beyazıt’taki bir iş hanında çay ocağı işletiyordu. 21 Mart 1995 günü akşamüzeri işyerinden ayrıldı. Annesini telefonla arayarak ‘Balık getireceğim, akşam için yemek hazırlama’ dedi. Ancak Hasan, ne o akşam ne de sonrasında bir daha Avcılar’daki evine gidemedi.
Hasan’dan haber alamayan ailesi onun gözaltına alındığını, ancak bu durumun emniyet tarafından inkâr edildiğini kamuoyuna açıkladı. Savcılığa başvuran aile, ardından İstanbul Emniyeti, İstanbul Valiliği, TBMM, Başbakanlık, bakanlıklar, hastaneler, Adli Tıp nezdinde girişimlerde bulundu.
Oluşan kamuoyu baskısı üzerine dönemin İçişleri Bakanı Nahit Menteşe, İstanbul Valisi Hayri Kozakçıoğlu, Emniyet Genel Müdürü Mehmet Ağar ve İstanbul Emniyet Müdürü Necdet Menzir ‘Hasan Ocak’ın gözaltında olmadığını ve suçlu olarak aranmadığını’ açıkladı.
Oysa İstanbul Emniyet Müdürlüğü’nde gözaltında tutulan iki kişi Hasan’ı şubede gördüklerini, iki kişi de Hasan’ın ismini emniyetteki parmak izi listesinde okuduklarını söyledi. Newroz nedeniyle gözaltında tutulan başka bir tanık ise şubede bir hareketlilik olduğunu ve polislerin kendi aralarında “Hasan Ocak getirildi” diye konuştuklarını duyduğunu söyledi.
58 günlük ısrarlı bir arayışın sonunda Hasan’ın ağır işkence izleri taşıyan bedenine “meçhul kişi” olarak defnedildiği Altınşehir Kimsesizler Mezarlığı’nda ulaşıldı. Olay yeri tutanağında, Hasan’ın bulunduğunda üzerinde kimliğinin, kemerinin, saatinin, ayakkabı bağcıklarının olmadığı ve parmaklarında mürekkep lekeleri olduğu yazılıydı. Bunlar, onun gözaltına alınan kişilere uygulanan rutin işlemlerden geçtiğine işaret ediyordu.
Her şey o kadar açıktı ki, dönemin İnsan Haklarından Sorumlu Devlet Bakanı Algan Hacaloğlu, yaptığı araştırmalara dayanarak ‘Ocak’ı konuşturmak için gözaltına aldılar ve orada uyguladıkları işkence ve darptan sonra öldürülmüş halde Beykoz’a attılar’ diyerek Ocak Ailesi ve toplumdan özür diledi.
Ancak ailenin tüm başvuruları sonuçsuz bırakıldı. İç hukuktan sonuç alamayan aile, AİHM’e başvurdu. 2004 yılında AİHM, Hasan Ocak'ın kaybedilmesi ve ölümüyle ilgili koşulların belirlenmesi için yeterli ve etkin bir soruşturma yürütülmediğini tespit ederek Türkiye hakkında ihlal kararı verdi ancak iç hukukta dosya kovuşturma aşamasına bile gelemedi”
Açıklamanın ardından Ocak ailesi söz aldı. İlk olarak konuşan Ali Ocak “Hasan atama bekleyen bir öğretmendi. Araştıran okuyan yazan biriydi. Gözaltına alınarak kaybedildi. Bizse hâlâ onun akıbetini araştırıyoruz” dedi.
İkinci olarak söz alan Maside Ocak, anne Emine Ocak’ın sağlık sorunlarını nedeniyle alana gelemediğini ifade ederek notunu paylaştı. Anne Emine Ocak’ın notunda “Ben Hasan’dan da arkadaşlarımın çocuklarından da vazgeçmedim” ifadeleri yer aldı. Konuşmasına devam eden Maside Ocak, Galatasaray Meydanı’na sınırlı sayıda kişinin çıkarılmasına dikkat çekti, “Ben bu meydanın ikinci kuşağıyım. Biz aslında Ocak ailesi olarak bu meydanda üç kuşağız. Fakat 10 kişi sınırı olduğundan ağabeyimle beraber geldik” dedi.
Maside Ocak, kendilerini izleyenlerden müsade isteyerek, “Sizinle değil Hasan ve arkadaşlarını andığımız meydana dönerek konuşmak istiyorum” ifadelerini kullandı. Konuşmasına meydana dönerek devam eden Maside Ocak şunları söyledi:
“Emin olun ki biz sizden hiç vazgeçmedik. Sizinle buluştuğumuz meydanımızdan hiç vazgeçmedik. Herbirinizin akıbeti açıklanana kadar da vazgeçmeyeceğiz. Sorumlularınız yargı önüne çıkana kadar nerede olursak olalım sizden de meydanımızdan da vazgeçmeyeceğiz, vazgeçmeyeceğiz, vazgeçmeyeceğiz”
Fotoğraflar: Umut Taştan