Sözcü'nün haberine göre; Fransa’da dünyanın en büyük arsenik madeni ve Avrupa’nın en büyük altın madenini barındıran Orbeil Vadisi’nde, 38 çocuğun kanında yüksek dozda arsenik olduğu tespit edildiği bildirildi. Amerika’nın Sesi’nin haberine göre, Fransız Ulusal Halk Sağlığı Ajansı (ANS), 103 çocuk üzerinde yapılan testlerin ardından, uzun süredir dile getirilen yüksek seviyede arsenik varlığını kabul etti ve arsenik zehirlenmesinin bölgede 15 yıl önce kapanan altın madeni Salsigne’nin atıklarından kaynaklandığı belirlendi.
2 AY SONRA ÇOCUKLAR YENİDEN TEST EDİLECEK
ANS, yerel yetkililerin şikayetleri üzerine, 8 Temmuz’da, 11 yaş ve altındaki 103 çocuk üzerinde uyguladığı testlerde, 38 çocuğun vücudunda, ortalama seviye olan 10 mikrogramın çok üzerinde arsenik olduğunu tespit etti. Vücudunda arsenik tespit edilen çocukların hepsinin, halen zehirli atıkları barındıran Salsigne madeni yakınlarında oturan çocuklar olduğu belirlendi.
Çocukların ailelerine de aynı testi uygulayacaklarını belirten ANS, 2 ay sonra çocuklar üzerindeki testlerin de yenileceğini ifade etti. Yeniden aynı miktarda arsenik tespit edilirse bu çocukların özel gözetim ve bakım altına alınacağı da açıklandı.
ANS, yerel halkın, özellikle çocukların ve hamile kadınların aşırı dozda arseniğe maruz kalmasının, kök sebzeler, yapraklı sebzeler, mantar ve aromatik bitkileri tüketmesinden ve arsenik bulaşan suyu kullanmasından kaynaklandığını da açıkladı. Kurum, 1999 yılından bu yana halka uyarılar gönderilmesine rağmen, özellikle şahsi kuyulardan ve kontrolsuz ortak kaynaklardan kullanılan suların bu sonuca yol açtığını rapor etti.
SELDEN SONRA ARSENİK SUYA KARIŞTI
Halk Sağlığı Kurumu, arsenik zehirlenmesinin bu sene artmasının, geçtiğimiz yıl yaşanan sel felaketinin ardından, maden etrafındaki zehirli atıkların suya karışmasından ve bu suların kullanılmasından kaynaklandığını belirtti.
Salsigne madeni, 100 yıl boyunca işletildikten sonra, 2004 yılında kapatıldı. Ancak, sivil toplum örgütleri, yakındaki 5 ayrı bölgede depolanan ve bazılarının tutulduğu yerlerin yalıtım özelliklerini kaybettiği belirtilen milyonlarca ton zehirli atık konusunda yeterli önlem alınmadığından şikayet ediyor.
Özellikle 2018’de yaşanan ve 14 kişinin yaşamını yitirdiği sel baskınları, bu depoların toprağı kirlettiği yönündeki kaygıları daha da artırdı.
Kent sakinlerinin başvurusu üzerine geçtiğimiz Haziran ayında vücudunda belirtiler taşıyan 3 çocuk üzerinde yapılan testler yerel halkın korkularını doğruladı. Bunun üzerine 103 çocuk üzerinde Temmuz ayında yapılan testlerde, 38 çocuğun vücudunda normalin çok üzerinde arsenik tespit edildi.
“YILLARDIR ŞİKAYET EDİYORUZ”
Arsenikten etkilenen kasabalardan Lastours’un Belediye Başkanı Max Brail, “Notre Dame’da sadece kurşun zehirlenmesi ihtimali tespit edilince hemen önlem alındı. Ancak biz yıllardır arsenik zehirlenmesinden şikayet ediyoruz. Sesimiz duyulmuyor. Bu olay, Paris ile taşraya uygulanan muamele farkını gözler önüne seriyor” diyerek yetkililerin harekete geçmemesini eleştiriyor.
Bölgenin zehirli atıklardan temizlenmesi gerektiğini, aksi taktirde bu sorunun çözülemeyeceğini belirten Max Brail, “Eğer bir an evvel önlem alınmazsa bu zehir, yağmurlarla birlikte, daha aşağıdaki su kaynaklarına da bulaşacaktır” dedi. Belediye Başkanı, testlerin 11 yaş ile sınırlı tutulmasını da, “Bu testleri 11 yaş ve altındaki çocuklara uyguluyoruz. Ama 12 yaşındaki çocuğun korunmaya ihtiyacı yok mu? Her isteyene test yapılabilmeli” sözleriyle eleştirdi.
“KİMYASAL BİR ÇERNOBİL”
Fransız Bilim ve Araştırmalar Merkezi CNRS, toprak bilimleri uzmanı Frederic Oge ise, “Bu kimyasal bir Çernobil olayıdır. Kamu otoritelerinin sessiz kalması korkunç bir durum. Ekim 2018’deki dev sel baskınının ardından, tüm kamu otoritelerini arsenik konusunda uyardık. Sel baskını sırasında görev yapan itfaiye erleri ve kurtarma ekiplerinin de önlem almasını, eldiven maske gibi koruyucu kıyafetler giymelerini söyledik. Ama bizi dinlemediler. Şimdi sadece çocuklar ve hamile kadınlar değil, bu kişiler de test edilmeli” diye konuştu.
Maden firmasının toprak güvenliğini yeterince koruyacak önlem almadığını ve bölgenin zehirden arındırılmadığını belirten uzman Frederic Oge, “Bu pahalı bir işlem, o yüzden yapılmadı. 10 bin kişinin hayatı konusunda risk almak daha ucuz demek ki” dedi. Oge, bölgede 1,2 milyon ton zehirli atık depolandığını da belirterek, arseniğin yanısıra, PCB, kurşun, siyanür ve selenyum maddesinin de karışık olduğunu söyledi.
Bu karşımın “kokteyl etkisi yarattığından söz eden uzman, “Arseniğin bu zehirli maddelerle ya da sigara gibi alışkanlıklarla birleşmesi durumunda daha hızlı bir şekilde kansere yol açtığını” belirtti. Oge, bölgede 35 yaşından daha genç kişilerde Parkinson hastalığına da rastladıklarını vurguladı.
Zehirli atıkların temizlenmesi konusunda bir an evvel önlem alınması çağrısı yapan Frederic Oge, akıcı hale gelen atıkların günde 3 metre civarında toprak altında ve üstünde ilerlediğini, 5 ila 20 yıl arasında vadi havzasındaki alana yayılma riski olduğu uyarısında da bulundu.