Katarlı yatırımcıların talebi üzerine limanların işletme süresinin ihale yapılmadan 49 yıla çıkarılması için AKP tarafından TBMM'ye getirilen torba yasa teklifinde geri adım atıldı.
Anayasa Mahkemesi (AYM), özelleştirilen Denizcilik İşletmeleri AŞ (TDİ) ve Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü'ne (TCDD) ait bazı limanlardan 49 yıldan az süreli işletme süresi olanlarının sözleşme süresinin ihalesiz olarak 49 yıla uzatılmasını öngören ve Ocak 2022'de yürürlüğe giren yasal düzenlemeyi geçtiğimiz temmuz ayında iptal etmişti.
AKP'li milletvekilleri AYM'nin iptal kararına rağmen, geçtiğimiz hafta TBMM Başkanlığına sundukları Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'ne, Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun'da limanların işletme sürelerine ilişkin düzenleme yapan bir madde eklemişti.
YENİSİ HAZIRLANACAK
Cemevleriyle ilgili torba teklifin altında imzası olan AKP Milletvekili Abdullah Güler, torba teklifteki liman maddesini Anayasa Mahkemesinin kararına uyum sağlamak için geri çekeceklerini, ancak daha sonra Anayasa Mahkemesinin kararına uygun yeni bir teklifi Meclis'e getireceklerini söyledi. Teklif sahibi Güler, aynı zamanda TBMM Adalet Komisyonu Başkanlığı görevini yürütüyor.
AKP, Cemevlerinin elektrik ve su giderlerinin karşılanmasıyla ilgili TBMM'ye sunduğu torba yasa teklifinin içine limanların işletme süresini 49 yıla uzatılmasını öngören bir madde eklemişti. Maddenin yasalaşması halinde şirketlere devredilen limanların 49 yıldan daha kısa süreli olan işletme süresi ihale bile yapılmadan 49 yıla çıkarılacak, bundan sonraki ihaleler de 49 yıllık işletme süresiyle şirketlere verilecekti. Maddenin gerekçesinde, şirketlerin işletme süresini kısa bulduğu, yatırım maliyetlerini yeterince karşılamadığı gerekçesiyle ihalelere ilgi göstermedikleri ifade edildi.
‘SİNSİ MADDELER KONULMUŞ’
Torba teklifin TBMM Plan ve Bütçe Komisyonundaki görüşmeleri sırasında usul hakkında söz alan CHP Milletvekili Cavit Arı, Anayasa Mahkemesinin kararını gerekçe göstererek limanlarla ilgili maddenin bu torbanın içinde görüşülemeyeceğini, maddenin teklif metninden çıkarılması gerektiğini söyledi.
İYİ Parti Erzurum Milletvekili Muhammet Naci Cinisli, “Alevilerle ilgili torba teklifin içine çok sinsi maddeler konulmuş. Alevi maddelerine hayır denilmeyeceği bilindiği için içine sinsi maddeler konulmuş” dedi. Eleştirilerin ardından konusan AKP'li Güler, limanlarla ilgili teklifteki 9'uncu maddeyi Anayasa Mahkemesinin kararı nedeniyle teklif metninden çıkaracaklarını söyledi.
TBMM Plan Bütçe Komisyonu Başkanı Komisyon Başkanı Cevdet Yılmaz da teklifin Anayasa Mahkemesinin iptal ettiği limanlara yönelik maddesi hakkındaki eleştirileri anımsatarak, “9. maddenin biraz daha olgunlaştırılması, çalışılması yönünde bir kanaat ve hazırlık var” dedi.
KATARLILARA YARAYACAKTI
Yasa teklifinin Katar Emiri'nin Türkiye ziyareti sonrasında Meclis’e sunulması dikkat çekmişti.
Antalya Limanı’nın işletmesi 2020 yılında 140 milyon dolar karşılığında Global Ports Holding tarafında Katarlı QTerminals şirketine 2028 yılına kadar devredilmişti. Teklif hayata geçseydi Asya ve Orta Doğu dahil olmak üzere küresel pazarlara yönelik kargo konteynerleriyle genel ve dökme yük konusunda önemli bir konuma sahip olan Antalya limanı 2047 yılına kadar Katarlılar tarafından işletilmeye devam edecekti.
Söz konusu teklif kapsamında beşi TCDD, 13’ü Türkiye Denizcilik İşletmeleri bünyesinde olmak üzere 18 liman bulunuyordu.
Liman | Özelleştirme yılı | Bitiş tarihi | İşletmecisi | Ek süre | Yeni sözleşme bitişi |
Antalya | 1998 | 2028 | Qterminals (Katar) | 19 yıl | 2047 |
Alanya | 200 | 2030 | Alidaş | 19 yıl | 2049 |
Hopa | 1997 | 2027 | Park Denizcilik (Ciner) | 19 yıl | 2046 |
Galataport | 2013 | 2043 | Doğuş-Bilgili | 19 yıl | 2062 |
Kuşadası | 2003 | 2033 | Global Ports | 19 yıl | 2052 |
Çeşme | 2003 | 2033 | Ulusoy | 19 yıl | 2056 |
Mersin | 2007 | 2043 | PSA (Singapur)-Akfen | 13 yıl | 2061 |
İskenderun | 2012 | 2048 | Limak | 13 yıl | 2046 |
Sinop | 1997 | 2036 | Çakıroğlu AŞ. | 10 yıl | 2046 |
Ordu | 1997 | 2036 | Çakıroğlu AŞ. | 10 yıl | 2046 |
Tekirdağ | 1997 | 2027 | Akport AŞ. | 19 yıl | 2046 |
Rize | 1997 | 2027 | Riport AŞ. | 19 yıl | 2046 |
Marmaris | 2000 | 2030 | Marmaris Liman İşl. | 19 yıl | 2049 |
Dikili | 2003 | 2033 | Dikili Liman AŞ. | 19 yıl | 2052 |
Derince | 2015 | 2054 | Safi Katı Yakıt | 10 yıl | 2064 |
Trabzon | 2003 | 2033 | Albayrak Grubu | 19 yıl | 2052 |
Taşucu | 2021 | 2061 | Cey-Nak Grup | 9 yıl | 2070 |