"Afet Yeniden İmar Fonunun Kurulması ile Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi", TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda görüşüldü.
Anadolu Ajansı'nın haberine göre, görüşmelerde söz alan CHP Ankara Milletvekili Bülent Kuşoğlu, Maraş merkezli 6 Şubat'ta meydana gelen depremlerde gördükleri şeyin, deprem öncesinde tedbir alınmadığı olduğunu belirterek, "Depreme dayanıklı bina yok gibiydi" diye konuştu.
'TOKİ'NİN 120 BİN KONUTUNA BİR ŞEY OLMAMIŞSA 'KADER PLANI' DİYEMEZSİNİZ'
Bölgede yaklaşık 120 bin TOKİ konutu olduğunu ve bunlar usulüne uygun yapıldığı için yıkılmadığını söyleyen Kuşoğlu, şöyle konuştu:
Demek ki 'kader planı' diye bir şey söz konusu değil. Doğru iş yapınca yani böyle bir bahaneye sığınmaya gerek yok. Allah'a inancımız tamdır elhamdülillah ama böyle saçma bir gerekçe söylememek lazım. Eğer 120 bin TOKİ konutu doğru yapılmış, doğru yerde yapılmış ve hiçbirisine bir şey olmamışsa demek ki böyle bir gerekçe de öne sürülemez, bunu söylememiz lazım. Dolayısıyla öncelikle yapılması gereken iş, tüm Türkiye'de, özellikle İstanbul'la ilgili olarak doğru binaların yapılmasıdır, mevzuata uygun binaların yapılmasıdır, yapmamız gereken öncelikli iş, deprem olmadan önce binalarımızı sağlamlaştırmak veya sağlam olmayan binaların yıkılıp yeniden yapılmasını sağlamak veya takviye gerekiyorsa bunu yapabilmektir.
PAYLAN: YÜZYILIN FELAKETİ DEĞİL YÜZYILIN CİNAYETİ
HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan, depremlerin ardından 50 bine yakın kişinin hayatını kaybettiğini belirterek, buna karşın tek bir kişinin bu işin sorumluluğunu alıp istifa etmediğini söyledi.
Yunanistan'daki tren kazasında 50 kişi öldüğü için ulaştırma bakanı ile 10 üst düzey yetkilinin istifa ettiğini hatırlatan Paylan, "Türkiye'de 10 katı insan ölüyor, bir kişi utanç duyup istifa etmiyor. İstifa edilmediği sürece 'kader planı' deniliyor" dedi.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum ile İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'nun istifa etmesini talep eden Paylan, 1999 depremini yaşadığını ve herkesin böyle bir afet yaşanmaması için ne gerekiyorsa yapılması gerektiğini konuştuğunu ancak bunun 3-6 ay sonra unutulduğunu söyledi.
Türkiye'nin deprem ülkesi olduğu gerçeğinin unutulduğunu ifade eden Paylan, böyle bir fonun, afet olduktan sonra harekete geçmek için kurulacağı eleştirisinde bulundu. Koruyucu hekimlik örneği veren Paylan, deprem gerçeğine önceden hazırlanılsaydı, bakılsaydı 10 milyar dolar gibi maliyete çıkacağını öne sürdü.
Paylan, insanların bugüne kadar "tabut evlerde" yaşadığını ve yaşanan bu depremde öldüğünü söyleyen, "Bu yüzyılın felaketi değildir, yüzyılın cinayetidir" diye konuştu.
YILMAZ: 1995'TE 100 TANE FON VARDI, BÜYÜYEN FONLAR 2001 KRİZİNE GİDEN YOLUN TAŞLARINI DÖŞEDİ
İYİ Parti Ankara Milletvekili Durmuş Yılmaz, Türkiye'nin fon tecrübesi olduğunu dile getirerek, "Bu fonlar o kadar büyümüş ki maalesef bizi 2001 krizine götüren yolun taşlarını bu fonlar döşemiş" diye konuştu.
Durmuş Yılmaz, 1995'te 100 tane fon olduğunu, 1987'de fonların kontrolü için yasa önerildiğini ancak bunun da derde derman olmadığını ifade ederek, şunları söyledi:
Ben bu fonun kurulmasına şiddetle taraftarım ancak bu fonun müstakil bir fon olarak geçmişte yaşadığımız tecrübeler çerçevesinde ve o günkü uygulamalarında içinden gelen birisi olarak bütçe içerisinde kurulmasını istiyorum. Hazine'den, Maliye'den gelen bütçe uzmanları bunu düşünsünler. Müstakil bir fon yerine bütçenin içerisine ilgili bir fasıl açılsın, o faslın altına da yurt dışından gelecek yardımlar gelir. Burada en önemli husus o. Onlar bu paraların ademi tahsis usulüyle istenilen yere harcandığı için, görmedikleri, istemedikleri için yardımları yapmak istemiyorlar. Bunu düzenleyebiliriz. Bunun tamamı, Sayıştay kontrolüne tabi tutulsun ancak yabancıların yaptığı yardımlarla ilgili gerekirse dış denetim sağlansın onları tatmin etmek için.
Yılmaz, aksi halde teklife karşı olduğunu belirterek, durumun mali disiplinsizliğe ve krize yol açabileceğini düşündüğünü bildirdi.
AYDEMİR: OLAYLARDAN DERS ÇIKARMAMIZ LAZIM
AKP Manisa Milletvekili Uğur Aydemir, Maraş merkezli depremlerde hayatını kaybedenlere Allah'tan rahmet, yakınlarına başsağlığı, yaralılara ise şifa diledi.
Evleri yıkılanlar için konutlar inşa etmek gerektiğini dile getiren Aydemir, bölgede yıkılan binaların yüzde 98'inin 1999 öncesi yapılanlar olduğunu söyledi.
Aydemir, olaylardan yola çıkarak ders alınması gerektiğini ifade ederek, "81 ilin hepsi bizim. Türkiye'nin gerçeklerini göz önüne almadın, Türkiye'yi görmeden, Türkiye'nin bugününü dününü konuşmadan 'niye böyle oldu' diye suçlamak... Bugün birlik olma zamanı. Gerçeklerden, olaylardan yola çıkarak ders almamız lazım. Bir an önce bu 1999 öncesi yapılan binaları boşaltmamız lazım, yeniden bu binaları yapmamız lazım" diye konuştu.
Aydemir, kentsel dönüşümün bir an önce yapılması gerektiğini söyledi.
OSMANAĞAOĞLU: BÖLGEYİ İHYA ETMEK SADECE O İLLERİN DEĞİL, TÜM ÜLKEYİ İLGİLENDİRİYOR
MHP İzmir Milletvekili Tamer Osmanağaoğlu, İzmir'in Tire ilçesinde depremzedeleri ziyareti sırasında Adıyaman'dan gelen bir kişinin "Ben depremin sadece Türkiye'nin 11 vilayetinde olduğunu düşünüyordum. Tire'ye geldim, gördüm ki deprem Türkiyemizin 81 vilayetinde olmuş. Çünkü 81 vilayette bütün milletimiz aynı acı, sıkıntıyı paylaşmıştır" dediğini anlattı.
Depremden etkilenin bölgenin ülke ekonomisine katkısının yüksek olduğunu dile getiren Osmanağaoğlu, şöyle konuştu:
11 ilin 2022 yılında nüfus toplamının 14 milyon 13 bin 196 olduğu ve bu sayının 85 milyon 279 bin 553 olan ülke nüfusunun yüzde 16,4'üne denk gelmektedir. Hangi taraftan bakılırsa bakılsın 11 ilimizin en kısa sürede yeniden ihya edilmesi sadece bu 11 ilimizi ve orada yaşayan vatandaşlarımızı değil, topyekun Türkiye'yi ilgilendirmektedir. Elbette başlıca sorumluluğumuz vatandaşlarımızın yıkılan evlerini yeniden inşa etmek, burada birlikle, hasretle kucaklanacak bir geleceğe omuz omuza yürümektir. Ebediyete uğurladığımız vatandaşlarımızın geride bıraktıkları emanetlerine sahip çıkmak, anılarını, hatıralarını ve emanetlerini yaşatmak konusunda MHP ve Cumhur İttifakı olarak kararlıyız. Zorlukları yeneceğimizden, engelleri aşacağımızdan hiç kimsenin şüphesi yoktur.
Düzenlemeyle afet bölgesi ilan edilen alanlarda imar, alt ve üst yapı çalışmalarının sağlanması ve yönetilmesi amacıyla afet yeniden imar fonu kurulduğunu belirten Osmanağaoğlu, "Felaket büyük, yaralarımız çok, işimiz zordur ancak Türkiye Cumhuriyeti devleti ve Türk milletinin büyük ve kudretli olduğuna inancım tamdır." diye konuştu.
Görüşmelerin ardından teklif kabul edildi.