Depremlerden etkilenen illerde barınma, gıda güvenliği, su, sanitasyon, hijyen, sağlık hizmeti ve temel yardım malzemelerine olan ihtiyaçlar artarak devam ediyor. Cumhuriyet'ten Figen Atalay'ın haberine göre, deprem bölgesindeki bebeklerde beslenme eksiklikleri gözlemleniyor.
Hayata Destek Derneği’nin bölgede yaptığı araştırmalar sonucu hazırlanan “Acil Durum Raporu”nda şu tespitler ve öneriler sıralanıyor:
Afetten etkilenen bölgelerde 2.6 milyondan fazla kişi çadır kentlerde, 1 milyon 581 bin 850 kişi ise evlerinin yakınlarına kurdukları barınaklarda yaşıyor.
Özellikle geçici barınma alanlarında yaşayan nüfusun, hizmetlere erişimleri ya hiç yok ya da oldukça sınırlı.
Acil durum yardımı devam etse de daha iyi barınma koşullarına, temel ev eşyalarına ve iyileştirilmiş su ve sanitasyon hizmetlerine ihtiyaç devam ediyor. Gayriresmi yerleşim yerlerine kendi imkânlarıyla yerleşen kişilere nasıl öncelik tanınacağı ve yardım edilebileceğine ilişkin yetkililere erişim yolu ile iletişim kanalları çok açık değil.
Farklı yaş gruplarındaki çocukların ihtiyaçlarına göre insani yardım planlaması yapılması da önem kazanıyor. Bebeklerin ve küçük çocukların beslenmesi ve bakım verenlerine danışmanlık verilmesi için “anne-çocuk köşeleri”nin kurulması önem kazanıyor.
Deprem travmasını küçük çocuklara göre daha yoğun yaşayabilen ergenlik dönemindeki çocukların, hem güvenli alanlara hem de koruma desteğine ihtiyacı bulunuyor.
Sağlık hizmetleri, konteyner alanlarına taşınma süreci, belirli bölgelerde eğitime erişim gibi temel hizmetlere ilişkin bilgilendirme kritik bir ihtiyaç.
Deprem bölgesinde ruh sağlığı ve psikososyal desteğe erişim, en kırılgan gruplar için sağlık hizmetlerine erişimin sağlanması, travma sonrası rehabilitasyon bakımı, su ve sanitasyon hizmetleri, salgın hastalıkların kontrolü ve özellikle kadınlar, çocuklar, yaşlılar ve kronik hastalar için temel sağlık hizmetlerine erişimin sağlanması hayati önemde. Sağlıkla ilgili başka bir endişe, enkaz kaldırma faaliyetlerinden kaynaklanan yüksek düzeyde hava kirliliği.
TUVALET SORUNU HÂLÂ ÇÖZÜMSÜZ
Raporun Hatay ve Adıyaman illerine ayrılan bölümleri de şöyle:
HATAY: Geçici barınma alanlarında yapılan ihtiyaç analizine göre içme suyu ve ped, bebek bezi ve ıslak mendil başta olmak üzere hijyen ihtiyaçları, yazlık kıyafet ve terlik ihtiyacı devam ediyor. Havaların ısınmasıyla barınma alanlarında gölgelik ihtiyacının, böcek, sinek ve yılan gibi hayvanlara karşı koruma sağlayacak cibinlik ihtiyacının öne çıkacağı tahmin ediliyor.
ADIYAMAN: Hem resmi hem de gayriresmi barınma alanlarında hijyenik tuvalet ve duşlara, temizlik malzemelerine ve hijyen kitlerine duydukları ihtiyaç sürüyor. Barınma alanlarında bulunan tuvalet ve duşların engelliler, yaşlılar ve özel ihtiyaç sahibi bireylerin gereksinimlerine uygun olmadığı tespit edildi. Ayrıca tuvalet ve duşların lokasyonlarının uzak ve yol üzerinde olması, aydınlatmalarının olmaması kadın ve çocukların erişiminde sorun yaratıyor. Şehirde içme suyu ihtiyacının artarak devam ettiği görülüyor. Havaların ısınmasıyla birlikte, genel su kullanımının daha geniş çaplı bir ihtiyaç olacağı öngörülüyor. Bulaşıcı hastalıkların yayılmasına ilişkin riskler endişe yaratıyor. Toplu barınma alanlarındaki çöp ve tuvalet atıklarının kontrol altına alınmasında sorun yaşanıyor. Su şebekelerinin bakım ve onarımı yapılmadığı için hâlâ hazır su tüketiliyor.