500 TL’lik yeni banknot iddiası yeniden gündeme geldi. Başkent Üniversitesi Uluslararası Finans ve Bankacılık Bölüm Başkanı Prof. Dr. Şenol Babuşçu daha önceki Merkez Bankası yönetimi tarafından yalanlanan 500 TL’lik banknot iddiasını yeniden tekrarladı. Babuşçu, 500 TL’lik, 1000 TL’lik banknotların neden çıkması gerektiğini sebepleri ile birlikte canlı yayında tek tek anlatarak 500 TL’lik banknot için de tarih verdi.
Babuşçu katıldığı canlı yayında geçen yıl Merkez Bankası tarafından yalanlanan iddiası “500 liralık banknot çıkacak demiştiniz. Hatta o dönemde o dönemin Merkez Bankası başkanı itiraz etmişti. Bugün Gaye hanımın imzasıyla 200 liralık banknot basıldı. Siz hala iddianız arkasında mısınız? Biz yakında bu banknotları görür müyüz? 500'lük banknotların da basımı gerçekleşir mi?” sözleriyle yeniden yöneltildi.
‘YEREL SEÇİMDEN SONRAKİ 3 AYLIK SÜREÇTE 500 TL’LİK BANKNOTLAR ÇIKACAK’ İDDİASI
Babuşçu ise bu soru üzerine iddiasını tekrarlayarak “Banknot hazırlıkları o dönem yapılmıştı fakat seçimler nedeniyle çıkması ertelendi. Seçim sonrasına kalmıştı. Tabii genel seçim sonrası, bir de yerel seçim girdi araya. Yerel seçimin arkasından ben hala aynı iddiadayım. Yani önümüzdeki Nisan, Mayıs, Haziran aylarında… Yerel seçimden sonraki 3 ay içerisinde 500'lük ve 1000'lik banknotlar çıkacak diye düşünüyorum.” iddiasında bulundu.
500 TL’LİK BANKNOT NEDEN ÇIKACAK? TEK TEK ANLATTI
Babuşçu bu iddiası üzerinde kendisine yöneltilen “200 liralık banknot var 500 liralık banknot basılırsa bu ne demek oluyor?” sorusuna da şu şekilde karşılık verdi:
“Şimdi uluslararası teamüller gereği banknotlarda piyasada 6 banknot bulunuyor. Bizde de 6 tane banknot var. 5, 10, 20, 50, 100 ve 200 TL… 200 TL'lik banknot 1 Ocak 2009'da çıktı piyasaya yani bundan 14 yıl önce çıktı. 14 yıl önce çıktığında 200 TL'lik banknotla 130 dolar alınabiliyordu. Bugün 7 dolar alınamıyor. Diğer maddelerle de kıyaslayabiliriz. Akaryakıtta o zaman ciddi boyutta akaryakıt alınırken şu an akaryakıtta neredeyse 5 litre akaryakıt alınamıyor. 80 litre akaryakıt alınıyordu 200 liralık banknot ilk çıktığı tarihte.
“200 TL’LİK BANKNOTLARIN HACMİ YÜZDE 60’A YAKLAŞTI”
Uluslararası teamüller de şöyle bir gelenek var; 6 banknot bulunur dedim, 6 banknotta en yüksek meblağı olan banknot yani bizdeki 200 TL’nin payı yüzde 50’yi aştıysa eğer toplam emisyon hacmi içerisinde yeni bir banknot gündeme getirilmesi gerekir. Şu an itibariyle 200 liralık banknotların toplam banknotlar içerisindeki payı yüzde 60'a yaklaşmış vaziyette.
O nedenle uluslararası teamüller gereği de çıkması lazım bir başka teamül daha var uluslararası teamül en büyük iki banknotun payının toplam banknotlar içerisindeki % 90'ı geçtiği takdirde yeni banknot yine büyük banknot çıkarılması lazım. Yani 200 liralıklarla 100 liralıklar toplam banknotlar içerisinde 90'ı geçerse yeni banknot çıkması lazım. Şu an itibariyle 94'lerde iki banknotun payı…
“ATM’LERİ 2-3 SAATTE BİR DOLDURMAYA BAŞLADILAR”
Bu banknotların küçük kalmasının çok çeşitli zorlukları var. Özellikle bir bankalara bankacılara iki halka zorlukları var. Bugün itibariyle bankalar artık ATM'lere 200 lira ve 100 lira dışında para koymuyorlar. yani 50'lik 20'lik 10'luk 5'lik banklar konulmuyor.
Daha önceleri günlük değiştirdikleri ATM’lerdeki parayı 2 saatte 3 saatte bir doldurmaya başladılar. artık çünkü para ciddi boyutta eriyor. Küçük meblağ olduğu için 200'lük de koysanız, 100'lük de koysanız vatandaş çektikçe boşalıyor. 3 saatte bir 4 saatte bir 5 saatte bir ATM'leri doldurmanız gerekiyor genellikle ATM'ler daha önceleri normal koşullarda da öyle olması lazım 24 saatte bir doldurulur ortalama olarak. Şu an ortalaması 4-5 saate düşmüş vaziyette…
“MÜŞTERİLER YÜKLÜ PARA GETİRDİKLERİNDE BAVULLARLA BANKAYA GELİYOR”
Şube müdürleriyle görüştüğümde şunu diyorlar şubeler artık otogarlara döndü müşteriler 4-5 bavul getiriyor parayı… 4-5 bavula sığdırıyor ancak getirdikleri parayı… Önceden bir poşetin içinde getirebilirlerdi. Şimdi yüklü para geldiğinde bavullarla geliyorlar, çuvallarla geliyorlar.
“TÜRK LİRASI 16 KİLO, DOLAR OLARAK 1 KİLO… FARK 16 KAT”
Diğer taraftan dün bir hesaplama yaptım 2 milyon 900 bin liralık bir ödeme yapılacak olsa bir ev satın aldığınızda bu ödemede 16 kilo Türk Lirası 200'lük banknot kullanmanız lazım. Aynı banknotu dolar cinsinden verirseniz 2.9 milyon TL'yi 1 kilogramlık banknot kullanmanız lazım. Taşıma zorluğu çok ciddi boyutta 16 kat daha zor taşınıyor. Banknotlar bunun gibi gerekçelerle uluslararası teamüllere uygun olarak da bir an önce seçimden sonra banknotların çıkması gerektiğini düşünüyorum.
