2023 yılına kadar tamamı özelleştirme kapsamında olan Türk Şeker’in birikmiş zararı 2016’da 1,1 milyar TL, 2017’de 1,3 milyar TL, 2018’de satılan fabrikaların kayıtlı net değerlerinin zarar kaydedilmesinin de etkisi ile 2,7 milyar TL, 2019 ile 2020’de de 3,7 milyar TL ve 4,6 milyar TL seviyelerine ulaştı. BirGün'den Hüseyin Şimşek'in haberine göre; birikmiş zararların artışına paralel olarak öz kaynaklar düştü ve 2020 yıl sonu itibarıyla öz kaynak miktarı, eksi 1,1 milyar TL olarak hesaplandı.
BORÇ ÖDERKEN DAHA ÇOK BORÇLANDI
Sayıştay Denetim Raporu'na göre, Türk Şeker, 2020 yılında önceki yıllara oranla daha çok borçlandı ve daha az geri ödeme yaptı. Bu durum da kurumun borç yükünün derinleşmesine yol açtı. Kredi anapara ve faiz borcu ödemesi için ne kadar borçlanma yapıldığını ifade eden ‘borç çevirme oranı’ 2020’de önceki yılki yüzde 93 seviyesinden, yüzde 120 seviyesine yükseldi. Yani Türk Şeker, 2020’de 100 birim anapara ve faiz borcu ödemek için 93 birim yerine 120 birim borçlandı.
ÖZELLEŞTİRMENİN SOMUT ZARARI
Türk Şeker’e ait Kütahya Şeker Fabrikası AŞ’de bulunan 420 milyar TL kayıtlı değeri olan hisse, Özelleştirme Yüksek Kurulu’na devredildi. Yapılan ihale sonucu Kütahya Şeker Fabrikası A.Ş’deki yüzde 56 oranındaki kamu payı, Torunlar Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş’ye devredildi. 2004 yılında yapılan bu devir ile birlikte, sözleşmede yer almamasına rağmen 112 bin 907 metrekarelik arsa da Torunlar’a verildi. Bu işlemin hatalı olduğunu kaydeden Sayıştay, yargılama konusu olan devir işleminin iptal edilmesi için sürdürülen girişimlerin devam ettirilmesini talep etti.
PAHALIYA ÜRETİYOR
Türk Şeker’in en önemli ürününü oluşturan şeker üretiminde birim maliyet artışlarının devam ettiğine dikkati çeken Sayıştay, şirketin birim maliyetlerini kontrol altına alamadığını tespit etti. Şirketin bu maliyetleri karşılayabilecek seviyede bile net satış geliri elde edemediği için şeker satışlarından 2020 yılında 284 milyon TL brüt satış zararı ve 491 milyon TL tutarında işletme faaliyeti zararı ortaya çıktı.
2020 yılı satışları sonucunda 4 milyar 282 milyon TL net satış geliri elde edildi. Satışların maliyeti 4 milyar 477 milyon TL, faaliyet giderleri 272 milyon TL olarak gerçekleşti. 2020 yılı dönem zararı 970 milyon TL oldu.
BORCU DAĞLARI AŞTI
Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş, 2020 yılında bankalar ve Özelleştirme Fonundan, 6,4 milyar TL ticari kredi kullandı. 4,8 milyar TL kredi anapara geri ödemesi yaptı ve 2019 yılından 3,1 milyar TL tutarında devreden mali borçlar, 2020 yıl sonunda 4,6 milyar TL'ye yükseldi. 2020 yılında bankalar ve Özelleştirme Fonu’ndan kullanılan ticari kredilerden dolayı ortaya çıkan faiz veya finansman gideri tutarı da 503 milyon TL oldu.