Tarım ve Orman Bakanı Pakdemirli ile THK cephesinden ardı ardına gelen açıklamalar ile arşivden çıkan bilgiler de konuyu iyice içinden çıkılmaz bir hale çevirdi. Özellikle Bakan Pakdemirli'nin geçtiğimiz yıl Yunanistan'a 'yangın söndürme uçaklarını' önermesi kafaların iyice karışmasına neden oldu. İşte 10 soru ve yanıtla 'yangın söndürme uçakları' polemiği...
SORU 1) ORMAN YANGINLARINA MÜDAHALE YETKİSİ HANGİ KURUMDA? BU YANGINLARA NASIL MÜDAHALE EDİLİYOR?
Türkiye’deki orman yangınlarına müdahale yetkisi Tarım ve Orman Bakanlığın’da. Bakanlık yaklaşık 30 yıldır yangınlarla mücadele için yurtdışından helikopter kiralıyor. Bugüne kadar ödenen yaklaşık 3 milyar dolar, kiralama ücreti olarak yurtdışına gidiyor. Bu yıl Tarım ve Orman Bakanlığı’nın açtığı ihale ile toplam 18 helikopter farklı noktalarda konuşlandırıldı. Geçtiğimiz günlerde de bakanlık amfibik uçak yani hem suya hem de karaya inebilen yangın söndürme uçakları için ihale açmıştı. Bu ihaleye Türk Hava Kurumu tek başına girmiş ancak sonrasında ihale iptal edilmişti.
SORU 2) TÜRKİYE’DE KAÇ TANE YANGIN SÖNDÜRME UÇAĞI VAR?
Türkiye’de Türk Hava Kurumu’na (THK) ait 9 adet yangın söndürme uçağı bulunuyor. THK’nın 9 uçağından 4’ü kullanım dışı. Bombardier CL 215 tipi 5 uçak ise uçuşa hazır olarak bekliyor. THK’ya göre bunların hepsi uçabilir durumda. Son olarak bu uçaklar 2016 yılının sonunda İsrail’deki yangınlarda görev aldı.
THK dışında ayrıca Türkiye’de Türk Silahlı Kuvvetleri’ne (TSK) ait 6 adet yangın söndürme uçağı var. TSK’ya ait C-130 tipi uçakların beşi Türk Hava Kuvvetleri'nin Kayseri'deki ikmal bakım merkezinde yangına müdahale için geliştirilmiş halde tutuluyor.
SORU 3) TÜRKİYE’DEKİ THK’YA AİT 5 UÇAKLA TSK’YA AİT 6 UÇAK NEDEN İZMİR YANGININDA KULLANILMADI?
THK’ya ait 5 uçak Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’nin ‘uçmaya elverişli değiller’ açıklaması üzerine güvenli olmadıkları için İzmir yangınında kullanılmadı. TSK’ya ait 6 adet yangın söndürme uçağı ise gündeme bile gelmedi.
SORU 4) THK UÇAKLARI UÇABİLİR DURUMDA MI?
THK’ya göre hangarlarda tutulan Bombardier CL 215 tipi 5 uçak da uçmaya ve yangına müdahaleye hazır durumda.
Ancak Bakan Pakdemirli’ye göre durum böyle değil. Pakdemirli’ye göre uçakların sadece 3’ünün motoru var. Bunlar da yağ kaçırıyor. Pilotlar bile bu uçaklara binmek istemiyor.
SORU 5) TSK UÇAKLARI NEDEN KULLANILMIYOR?
TSK’ya ait 6 adet yangın söndürme uçağının neden kullanılmadığı henüz bilinmiyor. Emekli Hava Tümgeneral Beyazıt Karataş, Hava Kuvvetleri’ndeki yangın uçaklarının da 2006 yılından bu yana kullanılmadığını söylüyor. Karataş “Daha önceden orman yangınları ile mücadele amacıyla kullanılan bazı C-130 ulaştırma uçaklarının yangın söndürmede görevleri sırasında sıcaklık yüzünden kanatlarında oluşan hasarların uçuş emniyeti riski yaratması sonucu 2006 yılından itibaren kullanılmadığı bilinmektedir” yorumunda bulunuyor.
SORU 6) THK UÇAKLARI EN SON NE ZAMAN GÖREV YAPTI?
THK uçakları 2016 yılının sonunda İsrail'de Kudüs dahil, 13 noktada çıkan yangına 3 tane CL-215 yangın söndürme uçağıyla müdahale etmişti. Dönemin İsrail Cumhurbaşkanı Reuven Rivlin ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu da yangına müdahale eden Türk Hava Kurumu (THK) “Ateş Kuşları” ekibine gösterdikleri büyük başarıdan dolayı teşekkür etmişti.
SORU 7) BAKAN PAKDEMİRLİ GEÇEN YIL THK UÇAKLARINI YUNANİSTAN İÇİN ÖNERDİ Mİ?
Geçtiğimiz yıl temmuz ayında Yunanistan’da çıkan yangınlar için Tarım ve Orman Bakanı Pakdemirli, yangın söndürme uçağı teklifinde bulunmuştu. 24 Temmuz 2018 günü konuşan Pakdemirli “İzmir’de yangın söndürme uçakları bekletiliyor. Uçakları geri çekmedik ancak şu an için talep söz konusu değil. Talep gelmesi halinde 45 dakika mesafedeyiz, anında müdahaleye hazırız” demişti.
SORU 8) BAKAN PAKDEMİRLİ YUNANİSTAN’A HANGİ UÇAKLARI TEKLİF ETTİ?
Bakan Pakdemirli Yunanistan’daki orman yangınları ile ilgili yaptığı açıklamada “Türk Hava Kurumu”nu telaffuz etmedi. Yani Bakan’ın Yunanistan’a hangi uçakları önerdiği bilinmiyor. İzmir’de konuşlu olduğunu söylediği uçakların TSK’ya mı THK’ya mı yoksa başka bir kuruma mı ait olduğu gizemini koruyor.
SORU 9) THK, BAKAN PAKDEMİRLİ’NİN SÖZLERİ İÇİN NE DİYOR?
THK cephesi, orman bürokrasisinin Bakan’ı yanlış yönlendirdiği iddiasında. THK yetkililerine göre; THK’daki uçaklardan 5’i faal, 4’ü Ankara’da, biri İzmir Adnan Menderes Havalimanı’nda yangınlara müdahale edecek biçimde bekliyor. Ne yağ kaçırıyor, ne eski, ne de bozuk. Hepsinin Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nden onaylı uçuşa elverişli olduğuna dair sertifikası var. Bakımları yeni yapıldı, belgeleri alındı.
SORU 10) PEKİ ŞİMDİ NE OLACAK?
Olası yangınlarda sadece Tarım ve Orman Bakanlığının kiraladığı helikopterler kullanılmaya devam edecek. THK uçakları ise kullanılmayacak.
